همه ما در دورههایی از زندگی احساس کردهایم که در چرخه یکنواخت زندگی گرفتار شدهایم. در واقع، اصلا غیرطبیعی نیست اگر گاهی حس کنیم کارها را از روی عادت انجام میدهیم، درجا میزنیم یا اینکه در یک نقطه گرفتار شدهایم؛ اما راه امیدوارکنندهای هم هست. در این بخش در مورد چگونگی خارج شدن از چرخه یکنواخت زندگی صحبت خواهیم کرد.
مدام کارهای قدیمی را تکرار می کنید اما به نظر می رسد که به جایی نمی رسید؟ چیزهایی که قبلا برایتان جذاب بوده، شما را هیجان زده نمی کند؟ به جای آنکه به سمت اهدافتان گام بردارید، یک جا گرفتار شده اید؟ همه این احساسات می تواند انسان را تا مرزِ ناامیدیِ مطلق پیش ببرد. همه ما در دوره هایی از زندگی احساس کرده ایم که در چرخه یک نواخت زندگی گرفتار شده ایم. در واقع، اصلا غیرطبیعی نیست اگر گاهی حس کنیم کارها را از روی عادت انجام می دهیم، درجا می زنیم یا اینکه در یک نقطه گرفتار شده ایم؛ اما راه امیدوارکننده ای هم هست. کارهایی هست که با انجام دادن شان می توانید بفهمید چرا در چرخه یک نواخت زندگی گرفتار شده اید و چطور دوباره انگیزه و هیجانتان را به دست بیاورید. با ما همراه باشید.
نشانه هایی که به شما می گویند دچار یک نواختی شده اید
یک نواختی چیزی است که ممکن است در ابتدا متوجهش نشوید. این حس به آرامی و با گذشت زمان ایجاد می شود. ممکن است هر روز همان کارهای همیشگی را انجام بدهید، اما در نهایت، یک روز به این نتیجه برسید که به هیچ جا نمی رسید و فقط وقت تان را تلف می کنید. ۵ نشانه از نشانه هایی که به شما می گوید به یک نواختی رسیده اید را با هم مرور می کنیم.
۱. روزها هیچ فرقی باهم ندارند
ممکن است تمام روزها برایتان تکراری شده باشند. در بعضی از مواقع هم ممکن است نتوانید به یاد بیاورید که در کدام روز هفته هستید؛ دوشنبه است یا جمعه؟ شاید هم این موضوع برایتان مهم نباشد چون روزهای هفته را نمی توانید از هم تشخیص بدهید و فرقی ندارد که دوشنبه باشد یا جمعه.
۲. احساس می کنید فقط روزها را به شب می رسانید
یک نواختی یعنی فقط صبح را به شب رساندن. هر روز به سختی تلاش می کنید تا یک قدم به جلو بروید. هیچ هیجان و منبع الهام بخشی هم ندارید.
۳. هیچ انگیزه ای ندارید
شاید بخواهید کارهای جدیدی انجام بدهید یا فعالیت های خلاقانه ای در سر داشته باشید، اما به نظر می رسد انگیزه ای ندارید. این طور که معلوم است نمی توانید هیچ کار جدیدی را شروع کنید.
۴. احساس ناکامی رهایتان نمی کند
ممکن است حس کنید زندگی کسالت بار و خسته کننده است. با وجود اینکه دوست دارید چیزهای جدید را امتحان کنید اما نمی دانید که باید از کجا شروع کرد.
۵. از تغییر می ترسید
همیشه هم این طور نیست که دوست نداشته باشید تغییری در زندگی تان اتفاق بیفتد، نه. ممکن است خواهان تغییر باشید اما ناراحتی های موقتیِ در پی آن به ترس از تغییر می انجامد. می دانید که تغییر در درازمدت شما را خوشحال تر می کند، اما وضعیت فعلی را ادامه می دهید، چون مجبور به تحملِ هیچ درد و شکستی نخواهید بود. گاهی اوقات ممکن است احساساتی که گفتیم زودگذر نباشند. اگر این احساسات دائمی شوند، ممکن است علامتِ مسائل جدی تری مثل اختلالِ افسردگی مداوم (PDD) باشند. اختلالِ افسردگی مداوم خفیف تر از افسردگی است، اما اغلب همیشگی است و نشانه هایی خفیف تر از آن دارد. مردم معمولا سال ها چنین حسی را تجربه می کنند، بدون آنکه بدانند آنچه گرفتارش شده اند در واقع نوعی افسردگی است. اگر مشکوک به چنین نشانه هایی هستید، حتما با یک روان شناس باتجربه مشورت کنید. نشانه های این نوع از افسردگی عبارت اند از:
- احساس ناخوشی؛
- کاهش انرژی؛
- ازدست دادن علاقه به زندگی.
پیدا کردنِ دلیلِ یک نواخت شدنِ زندگی
ممکن است متوجه شوید که در چرخه یک نواخت زندگی گرفتار شده اید، اما ندانید گام بعدی چیست. آنچه باید به خاطر بسپارید این است که همه مثل هم این احساس را تجربه نمی کنند. قبل از هر چیزی باید بفهمید چه چیزی باعث نارضایتیِ شما از زندگی شده است. برای این کار می توانید از یک مشاور یا روان درمانگر کمک بخواهید. احساسِ یک نواختی ممکن است دلایل بسیاری داشته باشد. مهم ترین دلایل این احساس عبارت اند از:
- وجودِ مشکلات در روابطِ عاطفی با شریک زندگی؛
- مشکلات شغلی؛
- وضعیت سلامتی؛
- مشکلات خانوادگی؛
- دوستان؛
- نداشتن سرگرمی؛
- مشکلات مربوط به خانه و محل سکونت.
هر وقت علت اصلی احساستان را کشف کردید، خودتان را سرزنش نکنید. به راحتی می توانید مشکل را حل کنید؛ پس سعی کنید به چنین احساساتی اهمیت ندهید. ممکن است به خودتان بگویید: «من که زندگی خوبی دارم» یا «حق ندارم چنین احساساتی داشته باشم» اما این افکار سمی نتیجه معکوس دارند و شما را گرفتار می کنند. ممکن است به نظرتان چیزها همان طور که هستند خوب باشند. اگر این طور نیست، شاید زمان آن رسیده که تغییراتی ایجاد کنید و دوباره نشاط را به زندگی برگردانید.
چطور از چرخه یک نواخت زندگی خارج شویم؟
بعد از اینکه احساسات تان را پذیرفتید، نوبت به امتحان کردن راه هایی برای خلاص شدن از این احساسات می رسد. روش های مختلفی برای حذف احساسات منفی و حرکت رو به جلو وجود دارد. در ادامه، به شما ۶ راه معرفی می کنیم.
۱. مراقب خودتان باشید
هر وقت حس کردید در یک نقطه گرفتار شده اید، سعی کنید با مراقبت از خود بر این حس غلبه کنید. مهربانی به خود برای حفظ سلامت روان ضروری است. می توانید این کار را با یک ارزیابی سریع از اینکه چقدر از خودتان مراقبت می کنید، شروع کنید. کافی ست که این سؤالات را از خودتان بپرسید:
- آیا خوب غذا می خورم؟
- به اندازه کافی می خوابم؟
- با کسانی که به من اهمیت می دهند و از من حمایت می کنند، به اندازه کافی وقت می گذرانم؟
اگر متوجه شدید که آن طور که باید به خودمراقبتی توجه نکرده اید، وقتش رسیده که به موضوع رسیدگی کنید. غذای سالم، خواب کافی، ورزش روزانه و حمایت اجتماعی، همگی برای سلامت جسم و روان ضروری هستند. بنابراین، به دنبال راه هایی برای مهربانی با خودتان باشید. خودمراقبتی انرژی لازم را برای تمرکز و هیجان در زندگی فراهم می کند.
۲. روتین زندگی تان را تغییر بدهید
اگر هر روز یک روتین را دنبال می کنید، رها شدن از یک نواختی سخت تر خواهد بود. انسان ها بنده عاداتشان هستند و گاهی حس یک نواختی از کسالت ناشی می شود. بنابراین، بهتر است به دنبال راه هایی برای تجربه چیزهای جدید در زندگی روزمره باشید. چند راه برای انجام این کار عبارت اند از:
- با افراد جدید مکالمه کنید: صحبت با افراد جدید راهی بی نظیر برای گسترش روابط اجتماعی است. به علاوه، چیزهای جالبی درباره اطرافیانتان یاد می گیرید.
- سرگرمی داشته باشید: زمانتان را با انجام دادن فعالیت هایی که دوست دارید سپری کنید. فرقی نمی کند معاشرت با دوستان را انتخاب کنید یا یک سرگرمی ساده داشته باشید؛ زمانی را در طول هفته به این کارها اختصاص بدهید و برای آن انرژی مصرف کنید.
- چیزهای جدید را امتحان کنید: مسیر جدیدی برای رفتن به محل کار انتخاب کنید. یک تئاتر جدید ببینید. در یک کلاس جدید ثبت نام کنید. با انجام دادن چنین کارهایی می توانید دنیای اطرافتان را دوباره کشف کنید و شور و نشاط را به زندگی تان بازگردانید.
- غیرقابل پیش بینی باشید: اگر از زندگی خسته شده اید، سعی کنید در لحظه زندگی کنید. کارهایی بدون برنامه ریزی قبلی انجام بدهید. به تجربه های جدید پاسخ مثبت بدهید و از انجام کارهای غیرمنتظره نترسید.
۳. از خانه بیرون بروید
محققان دریافته اند که وقت گذرانی در طبیعت بر مغز تأثیر مثبتی دارد. پیاده روی در طبیعت باعث می شود کمتر افکار منفی به ذهن راه بیابند و کمتر به افسردگی دچار شویم. علاوه بر این، وقت گذرانی در طبیعت به کاهش استرس و افزایش سلامت روان کمک می کند. طبیعت گردی نه تنها به بهبود سلامت روان کمک می کند، بلکه خلاقیت را هم افزایش می دهد. بنابراین، دفعه بعدی که احساس خفگی کردید، پیاده روی کنید. این کار به شما کمک می کند تا افکار منفی را از ذهن تان دور کنید. هر زمان که به دامان طبیعت پناه بردید، سعی کنید به محیط اطرافتان توجه کنید. به چیزهای جدید فکر کنید و از زیبایی های طبیعت لذت ببرید. اگر نمی توانید هیچ کدام از این کارها را انجام بدهید، ورزش کردن را امتحان کنید.
۴. برای خودتان هدف پیدا کنید
وقتی احساس کنید که واقعا هیچ کاری نیست که انجام بدهید، راحت تر به چاه افسردگی سقوط می کنید. انتظار برای چیزهای جدید و حس هدفمند بودن باعث ایجاد انگیزه می شود. تعیین اهداف در زندگی فردی و شغلی، حس هدفمند بودن را تقویت می کند. با وجود این، لازم نیست هدف های بزرگ و درازمدت داشته باشید؛ همین که برای روز تعطیل برنامه ریزی کنید هم یک قدم رو به جلو برداشته اید. محققان دریافته اند که انتظار برای یک چیز باعث می شود با مشکلات راحت تر کنار بیاییم. با انتظار وقایع هیجان انگیز و بزرگ، احساسات منفی راحت تر کنترل می شود و بااراده تر زندگی می کنیم. چند راه برای آنکه این حس انتظار را تقویت کنیم، عبارت اند از:
- برنامه ریزی کنید: بعضی از مواقع رویدادهایی مثل اکران یک فیلم یا شروع تعطیلات باعث می شوند تا منتظر آینده باشید، اما همیشه هم این رویدادها اتفاق نمی افتند. در چنین مواقعی خودتان می توانید یک رویداد جدید ایجاد کنید. برای سفری یک روزه برنامه ریزی کنید یا با دوستانتان تماس بگیرید و آنها را برای آخر هفته به منزلتان دعوت کنید.
- به خودتان چیزهای کوچک جایزه بدهید: برای ناهار به رستوران موردعلاقه خود بروید یا یک برنامه تلویزیونی هفتگی را دنبال کنید. با انجام این کارها، روزها را راحت تر سپری می کنید.
- برای کمک به دیگران داوطلب شوبد: به دنبال راه هایی برای مشارکت اجتماعی باشید یا با عزیزانتان روی انجام کارهای خوب تمرکز کنید. مشارکت در فعالیت های فرهنگی و اجتماعی به زندگی تان معنا می بخشد و به سلامت روانتان هم کمک می کند.
۵. انگیزه خود را تقویت کنید
گاهی اوقات، رهایی از حس یک نواختی، خودبه خود اتفاق می افتد. ممکن است یک روز حس کنید در یک نقطه گرفتار شده اید اما ناگهان اتفاقی بیفتد و این احساس از بین برود. برای تقویت انگیزه می توانید کارهای زیادی انجام بدهید که مهم ترین آنها عبارت اند از:
- قدم های کوچک بردارید: لازم نیست یک مرتبه کاری که دوست دارید را به سرانجام برسانید. همین که هر چند وقت یک بار یک گام کوچک بردارید هم کفایت می کند. پس از اینکه اولین گام را برداشتید، کم کم انگیزه پیدا می کنید و مراحل بعدی را هم طی می کنید.
- به خودتان قول پاداش بدهید: تشویق کردن باعث افزایش انگیزه می شود، اما همیشه لازم نیست بقیه شما را تشویق کنند. برای شروع کارهای مهم به خودتان قول پاداش بدهید. لازم نیست پاداش بزرگی در نظر بگیرید. با چیزهای کوچکی که شما را خوشحال می کند شروع کنید. وقتی به خودتان جایزه می دهید بیشتر از قبل انگیزه می گیرید.
۶. کمال گرایی را سرکوب کنید
کمال گرایی باعث می شود تا در چرخه یک نواختِ زندگی گرفتار شوید. فرقی هم نمی کند که چقدر تلاش می کنید. در هیچ کاری عالی به نظر نمی رسید. اگر چنین افکاری رهایتان نمی کند، دچار کمال گرایی شده اید. در این صورت، باید فورا تمایلات کمال گرایانه را سرکوب کنید و بپذیرید که همه نمی توانند کامل باشند. به آنچه انجام داده اید راضی باشید. اگر نتوانید این احساسات و افکار را کنترل کنید، در یک نقطه ثابت می مانید. به جای اینکه همه چیز را به بهترین شکل بخواهید، بر انجام دادن کارها و حرکت رو به جلو تمرکز کنید. به خودتان اجازه اشتباه بدهید. این واقعیت را بپذیرید که تمام تلاشتان را به کار بسته اید و به جلو گام بردارید. با گذشت زمان، حس کمال گرایی در شما از بین می رود و خلاقانه تر از قبل عمل می کنید.
حسِ یک نواختی ممکن است شما را ناامید کند، اما با کمی تلاش می توانید حس تازگی، ماجراجویی و هیجان را به زندگی تان بازگردانید. اگر درگیر حس یک نواختی شده اید، ممکن است مشکلتان جدی تر از آنچه فکر می کنید، باشد. ناامیدی، ناتوانی در شاد بودن و لذت نبردن از کارها ممکن است نشانه های افسردگی باشند. در صورتی که در درازمدت این نشانه ها را در خود مشاهده کردید، حتما با یک روان شناس باتجربه مشورت کنید.