صدور پروانه ساخت فیلم برای یک اینفلوئنسر به نام «محمدامین کریم‌پور» از سوی شورای صدور پروانه ساخت سازمان سینمایی موجی از واکنش‌ها را برانگیخته است.

نام کریم‌پور چهره اینستاگرامی که با انتشار کلیپ‌های کوتاه طنز به شهرت رسیده و ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار فالوئر دارد حالا به دلیل صدور مجوز ساخت اولین فیلم سینمایی‌اش به نام «حکم تجدیدنظر» و با تهیه کنندگی رضا کریمی، بر سر زبان‌ها افتاده و یک دو قطبی در حمایت یا مخالفت از این اقدام سازمان سینمایی شکل گرفته است. عده‌ای با شاخ مجازی خواندن کریم‌پور از این اقدام سازمان سینمایی انتقاد کردند. آن‌ها خالی ماندن میدان از چهره‌های برجسته سینمایی، چون ناصر تقوایی، بهرام بیضایی و کم‌کارشدن برخی کارگردانان مطرح سینما را به این مسئله پیوند زدند.

گروه دیگر نیز به حمایت از کریم‌پور پرداختند. در این میان، کریمی تهیه کننده این فیلم در حمایت از کریم‌پور در یادداشتی نوشته است: این‌که جوانی قصد دارد فیلم اولش را بسازد اتفاق ساده‌ای است مثل ده‌ها فیلم اولی در سال که با داشتن شرایط لازم و طی کردن مراحل قانونی فیلم می‌سازند. محمدامین کریم‌پور در چند فیلم کارآموزی کرده، آموزش‌های لازم سینمایی دیده، چند فیلم کوتاه با موضوعات اجتماعی ساخته که مورد تایید اعضای شورای پروانه ساخت قرار گرفته است.

او همچنین آورده است: نکته مهم اینکه ایشان بر خلاف تصور، تصمیم به ساخت یک قصه اجتماعی و کاملاً جدی براساس طرح مشترکی از خودشان و حسین سلیمانی به عنوان فیلم اول داشتند و از من خواستندکه فیلمنامه‌اش را بنویسم، و فیلمنامه متفاوتی نوشته شد که در ادامه من را هم برای تهیه‌کنندگی کار ترغیب کرد. فراموش نکنیم این جوان هم مثل هر انسان دیگری حق کار یا انتخاب مسیر تازه را برای خود دارد. پس بهتر است منتظر باشیم تا فیلم ساخته شود و آن را ببینیم و بعد قضاوت کنیم.

موج واکنش‌ها موجب شد تا این مسئله را با دو تهیه کننده سینما که اتفاقا تهیه کنندگی فیلم اولی‌ها را در کارنامه خود دارند مطرح کنیم.

مجوز کریم‌پور باید لغو شود

امیر سیدزاده که در «پایتخت۶» نخستین تجربه بازیگری خود را پشت سرگذاشت گرچه شاید در حوزه بازیگری نامی تازه است، اما از آن دسته از تهیه‌کنندگان سینما است که معمولاً تهیه‌کنندگی آثار کارگردانان فیلم اولی را به عهده می‌گیرد. آثاری که به گفته خودش به‌خاطر سختی‌ها و پیچیدگی‌هایی که دارند، کمتر تهیه‌کننده‌ای ریسک حضور در آن پروژه‌ها را می‌پذیرد. «مادر قلب اتمی»، «پاسیو»، «شماره ۱۷ سهیلا»، «آمین خواهم گفت» و «زندگی جای دیگری است» از جمله فیلم‌هایی هستند که نام سیدزاده به عنوان تهیه‌کننده در آن‌ها ثبت شده است سیدزاده سال گذشته نیز با فیلم «تعارض» (ریست) به کارگردانی محمدرضا لطفی، کارگردان جوان سینمای ایران در بخش نگاه نوی سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر حضور داشت.

سیدزاده درباره حضور اینفلوئنسر‌ها در حوزه بازیگری گفت: نفس این‌که کسی کارگردان باشد ایرادی ندارد، اما باید شرایط کارگردانی را داشته باشد و از مسیر قانونی وارد عرصه شود. این مسیر یک فرایند تعریف‌شده‌ای را دارد که این فرآیند تعریف شده هم باید در ضوابط وزارت ارشاد باشد هم در کانون کارگردانان و هم آن عضوی که این فرد را به‌عنوان کارگردان کارگردان می‌پذیرد.

وی افزود: قبلاً روال صدور مجوز ساخت این طوری بود که اگر می‌خواستند کارگردان را تجدید صلاحیت بکنند بر اساس معیار‌هایی مشخص نمره‌هایی به او می‌دادند می‌گفتند فیلم کوتاه چه ساخته است، دستیار کارگردانی کرده است یا خیر، تجربه پشت دوربین دارد، تجربه جلوی دوربین چه دارد، فرد امتیازاتی را می‌آورد که اگر به اتفاق آرای اعضای شورای پروانه ساخت یا هر نهاد دیگری که مسئولش بود به حد نصاب می‌رسید مجوز کارگردانی می‌گرفت و یک روال طبیعی بود. بعد از مدتی این آمد زیر نظر کانون کارگردانان که کارگردان اولی را فقط کانون کارگردانان تأیید صلاحیت می‌کرد و اعلام نظر می‌کرد. به نظر من دوران خوبی بود بعد آمدند این امتیاز را از کانون کارگردانان گرفتند دادند دست ارشاد و دوباره همان روال قبلی شد تا الان هم ادامه داشت. البته دو سالی هست ورودی به حیطه کارگردانی بچه‌بازی شده است.

او ادامه داد: ظاهراً دیگر هیچ قانونی جز قانون سرمایه بر این بخش حاکم نیست. هر کس پول دارد می‌رود حرکت فرهنگی می‌کند حتی در قالب کلیپ‌های سطحی رقص. بعد می‌گویند به این افراد هم مجوز کارگردانی بدهیم. در توجیه قضیه هم می‌گویند که ما بررسی کردیم. دو سه فیلم کوتاه ساخته بود و سابقه داشت و خودشان می‌دانند همه توجیهات‌شان بیهوده است. اصل قضیه چیز دیگری است و این‌ها نمی‌خواهند بپذیرند که یک کار خلاف قانون کرده‌اند و این کار خلاف قانون، خودش را نشان داده است چرا که اهالی هنر نسبت به این قضیه عکس‌العمل نشان دادند.

سیدزاده اظهار کرد: من خودم شخصاً تحت هیچ شرایطی با توجه به بررسی‌هایی که کردم با مجوز دادن به این آقا موافق نیستم و نخواهم بود. به چند دلیل، چون فرآیند قانونی را طی نکرده است. دلیل دوم این است که آقایان می‌گویند ما نمی‌توانیم بگوییم این آقا صلاحیت دارد یا نه، اتفاقاً اشتباه شما همین است. شما هستید که باید بگویید این صلاحیت دارد یا نه، یکی از صلاحیت‌ها سابقه و فعالیت کاری و رزومه اخلاقی طرف است. مگر می‌شود کسی بیاید در فضای اینستاگرام مطابق با عرف و فرهنگ جامعه ما کار نکند اصلا مسائل دینی را کنار بگذارید مطابق با عرف و فرهنگ جامعه ما نباشد و بعد بگوییم به ما ربطی ندارد این مسائل مگر می‌شود. کسی هنجارشکنی کند بعد ما بگوییم به ما ربطی ندارد. مگر می‌شود کسی کلیپ رقص دختر و پسر در اینستاگرامش بگذارد ما بگوییم به ما ربطی ندارد این چه مزخرفاتی است که آقایان مسئول فرهنگی تحویل می‌دهند حتماً ربط دارد حالا که شما می‌گویید به ما ربط ندارد به اهالی هنر ربط دارد. حالا ببینید عکس‌العمل‌ها را؛ ربط دارد که سرتان آوار شده است.

وی افزود: درست است که وضعیت فرهنگی ما مبتذل و بی‌قانون شده است، اما دیگر نباید آنقدر بی‌دروپیکر باشد که هر کاری شما کردید اهالی هنر هم ساکت بنشینند و هیچ عکس‌العملی نشان ندهند. این نمی‌شود. من خودم با این قضیه مخالفم و امیدوارم که این پروانه کارگردانی نقض شود و به جد می‌گویم این پروانه کارگردانی لغو خواهد شد.

این تهیه کننده سینما اضافه کرد: آن‌هایی که از این کار حمایت می‌کنند ببینید چند درصد هستند. آیا به یک درصد می‌رسند؟ نمی‌رسند. عمده این است که نفس قضیه خطا و اشتباه بوده به دلایلی که برشمردم آن‌هایی هم که از این قضیه طرف‌داری می‌کنند و می‌گویند عرصه باید باز باشد و جا برای کسی تنگ نمی‌شود این‌ها همه درست و قبول، اما اولاً ببینید این موافقان چند نفر هستند؟ و معیارهایشان چیست؟ معیار‌هایی است که کاملاً غیرقانونی است، کاملاً براساس هنجارشکنی و مسائل غیراخلاقی است. چه کسانی حامی این قضیه هستند؟ بروید مانیفست کسانی که حامی این پروانه کارگردانی هستند را بررسی کنید ببینید گذشته‌شان چه بوده چه پشتوانه هنری دارند. ببینید کجای این هنر مملکت ایستادند؛ بنابراین آقایان فرهنگی باید این اشتباه را بپذیرند و این پروانه باید لغو بشود و اگر لغو نشود تبعاتش حالا حالا‌ها دامن‌گیر این آقایان خواهد بود.

مسئله سینمای ما فراتر از مجوز دادن به آقای کریم‌پور است

محمدرضا مصباح دیگر تهیه کننده سینما که تهیه کنندگی فیلم‌هایی چون «برمودا»، «پیلوت»، «دابلند»، «سینما شهرقصه»، و «پوست» را در کارنامه خود دارد در این باره گفت: کلاً فیلتر چیز خوبی نیست. در هر زمینه‌ای فیلتر کردن و انتخاب کردن درست نیست. این‌که به یک شورایی اجازه بدهند کسانی که کاری را دوست دارند انجام بدهند یا خیر را تایید صلاحیت کند درست نیست. کسی این استعداد را در خودش می‌ببیند که کارگردانی کند و کار خوب انجام بدهد کاری به سابقه و گذشته او هم نداریم چه بوده است ممکن است در مسیری بوده است حالا تغییر روش داده است این استعداد در او است و کسی هم است که این ریسک را بکند و از او حمایت بکند و ممکن است او کارگردان موفقی شود این مهم نیست. باید به این توجه بکنیم که اصلاً باید چنین جایی وجود داشته باشد که صلاحیت فرد را مشخص کند. چنین شورایی چرا باید وجود داشته باشد؟ ارشاد اصلاً این صلاحیت را دارد یا کانون کارگردانان باید این صلاحیت را داشته باشد یا چیز دیگر؟

وی افزود: این مسایل باید کارشناسی بشود و فارغ از جو زدگی به آن پرداخته شود. الان جوی حاکم شده است یک عده می‌گویند باید مجوز می‌دادند یه عده می‌گویند نباید مجوز می‌دادند. این دو قطبی کردن فضای کشور خیلی مفید نیست. کمی باید عمیق‌تر و جدی‌تر و درحقیقت کارسازتر به موضوع نگاه کرد که اگر قرار است بعد از این اتفاق بیفتد اتفاق خوبی برای سینما باشد. مهم این نیست که یک نفر باشد و یک نفر نباشد. من کلاً با پروانه ساخت مشکل دارم.

این تهیه کننده سینما بیان کرد: اگر ارشاد کسی را به‌عنوان تهیه‌کننده قبول دارد پروانه ساخت دادن دیگر معنی ندارد. تهیه‌کننده مسئول اجرایی، محتوایی و حفظ خط قرمز‌ها است. این که در باز گذاشته شده تا هر کسی به‌عنوان تهیه‌کننده پروانه بگیرد این مشکلات هم ایجاد می‌کند، ولی اگر ارشاد به‌عنوان متولی این امر بگوید این چند نفر را به‌عنوان تهیه‌کننده رسمی خودم قبول دارم حالا این تهیه‌کننده وقتی می‌خواهد فیلم بسازد چرا باید پروانه ساخت بگیرد؟ آن وقت تهیه‌کننده تشخیص می‌دهد که آقای کریم‌پور می‌تواند کارگردان خوبی باشد یا نه؛ یا من باید روی او ریسک بکنم یا نه؟ می‌رود سرمایه می‌گذارد و فیلم می‌سازد. فردا هم در مقابل ارشاد و شورای پروانه نمایش و مخاطبین پاسخ‌گو است.

او افزود: الان پروانه ساخت می‌دهند بعد پروانه نمایش نمی‌دهند تهیه‌کننده که مدعی می‌شود چرا، می‌گویند پروانه نمایش نمی‌دهیم، چون مشکل محتوایی دارد. تهیه کننده هم می‌گوید اگر مشکل محتوایی داشت چرا در شورای پروانه ساخت به من اجازه ساخت دادید. این یک نقض غرض است که در ارشاد وجود دارد. شورای پروانه ساخت اصالتاً موضوعیتی ندارد، اما شورای پروانه نمایش باید وجود داشته باشد آن هم هم به خاطر حفظ خط قرمز‌ها و سیاست‌گذاری‌ها و نظام فرهنگی کشور. شورای پروانه نمایش یک چیز پذیرفته‌ای است، ولی این‌که در چند مرحله باید پروانه بگیرند بعد به آن ایراد بگیریم چیز جالبی نیست.

وی ادامه داد: مسئله سینمای ایران خیلی فراتر از مجوز دادن به آقای کریم‌پور است. مسئله فراتر از این دوقطبی‌هاست. بحث ما مفهومی است و مصداقی نیست. ما الان در رابطه با مصداق بحث نمی‌کنیم الان درباره کریم‌پور می‌گوییم دفعه بعد نوبت فرد دیگری است. باید ریشه‌ای موضوع بررسی شود و مسئله عمیق‌تر از این چیزهاست.