خبر نایاب شدن انسولین در چند روز گذشته یکی از اخبار مهم و پرواکنش بود که نگرانی‌های بسیاری از افرادی که این دارو را مصرف می‌کنند در پی داشت؛ به طوری‌که هشتگی با عنوان #انسولین_نیست برای این موضوع در شبکه‌های اجتماعی ایجاد شد. موضوعی که شانه ساز، رئیس سازمان غذا و دارو دلیل آن را تحریم‌های ظالمانه علیه ایران و ارزبر بودن واردات انسولین دانسته و از تولید داخلی شدن این دارو تا پایان سال ۱۴۰۰ خبر داده است.

اما نایاب شدن انسولین گرچه که برای بیماران دیابتی که به نسل جدید انسولین قلمی عادت داشتند، دردسرهای جدیدی ایجاد می‌کند، اما به معنی نبود کامل انسولین نیست و به گفته مسئولان، انسولین‌های انسانی و ویال که نسل قدیمی این دارو بوده و در داخل تولید می‌شوند، همچنان در دسترس مردم اند.

دلیل تحریم‌ها و مشکلات ارزی است

اما کمبود و نایاب شدن انسولین مربوط به روزهای اخیر نیست و اوایل مهر بود که روابط عمومی سازمان غذا و دارو در خصوص نایاب شدن انسولین در کردستان جوابیه‌ای صادر کرده و وقفه در توزیع را دلیل اصلی دانسته بود. در این جوابیه آمده است: قید لفظ کمبود داروی انسولین صحیح نیست، زیرا ویال انسولین تولید داخل به وفور در کشور وجود دارد و تنها عرضه اشکال قلمی انسولین در مقاطعی که ناشی از اختلال در تامین و ارسال ارز به منابع خارجی باشد، موقتا با وقفه روبه‌رو شده است.

ثانیاً، با پیگیری‌های اداره کل دارو سازمان غذا و دارو، انسولین قلمی با حداقل اسناد به ‌اندازه مصرف یک ماه در چند بخش به داروخانه‌های منتخب تعلق گرفته است، لذا توزیع آن تنها از طریق داروخانه‌های مذکور صورت گرفته و بیماران باید برای دریافت سهمیه انسولین خود به داروخانه‌های منتخب هر استان مراجعه نمایند؛ ویال انسولین ‏NPH رگولار به تعداد کافی موجود بوده و برای تمامی بیماران در دسترس و قابل مصرف است.

کمی بعدتر رئیس سازمان غذا و دارو هم با تاکید بر اینکه انسولین قلمی یکی از ارزبرترین داروهای وارداتی کشور است، گفت: کمبودهای مقطعی تنها در مورد انسولین قلمی بوده و دلیل آن مشکلات ناشی از تامین ارز و انتقال آن به شرکت های خارجی طرف قرارداد به‌دلیل تحریم های ضد انسانی دشمنان ملت ایران است.

وی دلیل عرضه انسولین قلمی را به صورت سهمیه‌ای، مدیریت بهینه توزیع این دارو عنوان کرد و افزود: امروز ۲ محموله از انواع انسولین قلمی از گمرک ترخیص شده است و طی هفته جاری به نسبت آمار بیماران سراسر کشور بین داروخانه های منتخب توزیع می‌شود. همچنین محموله های بعدی این دارو طی فواصل زمانی وارد کشور خواهد شد.

به جای انسولین قلمی از ویال انسولین استفاده کنید

هرچند که نگرانی‌های جدی در راستای نایاب شدن انسولین برای مردم وجود دارد، توصیه مشترک مسئولین به افراد دیابتی و مصرف کنندگان این دارو این است که در صورت بروز مشکل در تهیه انسولین قلمی از ویال انسولین استفاده کنند که کاربرد مشابهی دارد و می‌تواند پاسخگوی نیاز مردم باشد. شانه ساز در این باره گفته بود: به بیماران توصیه می کنیم با مشورت پزشک خود بجای قلم از ویال انسولین رگولار و NPH که هیچ تفاوتی با انسولین پن ( قلمی ) ندارد و به وفور در بازار یافت می شود، استفاده کنند و با توجه به تفاوت فاحش قیمت این دارو در داخل نسبت به سایر کشورهای منطقه، ان شاءالله در آینده نزدیک این دارو براساس کد ملی بیماران توزیع خواهد شد تا دیگر نگرانی از بابت تهیه آن احساس نکنند.

اسدالله رجب، رییس انجمن دیابت ایران هم در این باره عملکرد انسولین‌های انسانی تولید داخل را قابل و قابل رقابت با انسولین‌های خارجی دانسته و گفته بود: با توجه به تحریم های ظالمانه، حدود هفت ماه کمبود انسولین وارداتی در کشور داریم و برخی بیماران مبتلا به دیابت که از این نوع انسولین استفاده می کنند، بهتر است آموزش های لازم را در انجمن دیابت ایران برای جایگزینی انسولین تولید داخل و تزریق آن بگذرانند تا دیگر دغدغه و نگرانی نداشته باشند.

رجب تعداد بیماران دیابتی را هشت میلیون نفر اعلام کرده و با بیان اینکه انسولین ها انواع قلمی، تزریقی و پمپی هستند، گفته بود: بر اساس باور غلط بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت تصورشان آن است که باید نوع قلمی را استفاده کنند، در حالیکه عملکرد قلمی، تزریقی و پمپی برابر بوده و مهم وارد شدن ماده انسولین به بدن این بیماران است.

وی از انسولین به عنوان ماده حیاتی برای بیماران مبتلا به دیابت نوع یک نام برد و گفت: دیابت در اثر کاهش تولید انسولین در بدن یا کم شدن اثر انسولین در سوخت و ساز مواد قندی حاصل می‌شود و اکنون حدود هشت میلیون نفر دیابت دارند.

اما در همین رابطه فاطمه آل یاسین یک رشته توییت به توضیح این موضوع و ذکر تفاوت‌های انسولین قلمی و ویال پرداخت. او ایراد نسل قدیم انسولین تزریق سخت آن و افت قند بیشتر و کنترل سخت‌تر دانسته و گفته بود: «وارد نشدن انسولین آنالوگ، همه ما دیابتی‌ها را دردسر می‌اندازد و برگشتن به تنظیمات انسولین ویالی، کار سخت و پرمشکلی است (مخصوصا برای کسانی که تجربه‌ای از تزریق انسولین قدیمی ندارند) این سختی قطعا برای کودکان، زنان باردار و بعضی سالمندان خیلی بیشتر است؛ ولی نه حرف وزارت بهداشت در خصوص کفایت انسولین داخلی حرف دقیقی است و نه حرف اکثریت که نگران از بین رفتن و نسل‌کشی و مرگ دست‌جمعی‌اند. ما حق داریم بدون نگرانی، با روش روز کنترل دیابت، پیش برویم؛ عقبگرد، هرچند باعث مرگ و کما و… نمی‌شود، ولی حتما مشکلات زیادی به همراه دارد.»