عشق یکی از تجربه های مشترک میان انسان هاست که علی رغم لطافتش، بسیار قوی و نیروبخش است؛ احساس لذت بخشی که تجربه ی آن برای هر فردی خوشایند است. معمولا آنچه از عشق در ذهن داریم، عشق افلاطونی و ماورای چهارچوب های زندگی زمینی است، اما در واقعیت بسیاری از ما به عشق هایی دچار شده ایم که به سرعت و با معیارهای ظاهری اتفاق افتاده اند. عبارت رایج برای این نوع عشق «عشق در نگاه اول» است. عده ای معتقدند امیدی به دوام این نوع عشق نیست و عده ای دیگر اساس آن را تمایلات نفسانی می دانند، اما روابط عاشقانه ی بسیاری با جرقه ی عشق در نگاه اول شکل گرفته اند و ادامه پیدا کرده اند.

عشق در نگاه اول چیست؟

«عشق در نگاه اول» صرفا دیدن یک باره ی فرد و تلاقی نگاه ها نیست، بلکه معمولا افراد بعد از اولین برخورد و تعامل با معشوق خود، عاشقِ او می شوند؛ و این یعنی صفاتی در رفتار، طرز صحبت و حرکات فرد وجود دارد، که باعث عشق شده است. آمادگی اولیه نیز شرط اصلی عاشقی است، اگر آماده ی عاشق شدن باشید، احتمال اینکه این اتفاق برای تان بیفتد زیاد است. یکی از بخش های بدن که با دیدن معشوق به کار می افتد و در انتخاب جفت مناسب به ما کمک می کند، سیستم بویایی است. اگر بوی بدن فرد موردنظر با ژنتیک متناسب مان سازگار باشد، ما به سمت معشوق جذب می شویم. ما در مغز خود راهنمایی برای عشق داریم که برخی از تصمیم گیری های مغز براساس این راهنماست.

راهنمای عشق چیست؟

از لحظه ی تولد در ضمیر ناخودآگاه ما فهرستی از ویژگی های خوب و بد شکل می گیرد. همچنین تجربه های عاشقانه ای که در گذشته داشته ایم، موارد دیگری به این فهرست اضافه می کند و راهنمای عشقیِ ما را به وجود می آورد. برخی از متخصصان معتقدند وقتی عشق در نگاه اول رخ می دهد، درواقع این ضمیر ناخودآگاه ماست که براساس ویژگی های فردی که در گذشته به او علاقه مند بوده ایم (معشوق سابق و حتی پدر یا مادر)، معشوق فعلی ما را انتخاب می کند، چون برخی از ویژگی های او مانند بو، خاطره یا طرز رفتار فرد، با تصویر ذهنی ما مطابقت دارد. هر چه ویژگی های فرد با فهرست ذهنی ما هم خوانی داشته باشد، شدت عشق ما نیز بیشتر می شود. در چنین شرایطی مغز هیجان زده می شود و شروع به پردازش اطلاعات می کند و در واکنش به پردازش اطلاعات، تغییراتی در بدن ما به وجود می آید؛ ضربان قلب افزایش می یابد، خون با سرعت بیشتری پمپاژ می شود و حالتی از سرمستی به فرد دست می دهد. در مغز دوپامین ترشح می شود و تولید این ماده منجر به شادی بیشتر می شود و ما را احساساتی تر می کند.

چه کسانی به عشق در نگاه اول دچار می شوند؟

نتایج بررسی بر روی ۸۰۰۰۰ هزار نفر در سراسر جهان نشان می دهد، مردان بیشتر از زنان در نگاه اول عاشق می شوند؛ این میزان در مردان ۴۸ درصد و در زنان ۲۸ درصد است. مردان بیشتر تحت تأثیر ظاهر زنان قرار می گیرند و چون ویژگی های ظاهری به سرعت تغییر نمی کنند، احساس عشق تا مدتی در مردان باقی می ماند. اما چون زنان به طور غریزی نقش مادری و نگهداری از نطفه را برعهده دارند، در روابط عاشقانه ی خود محتاط تر هستند و هنگامی که بدانند مرد موردعلاقه ی آنها به خوبیِ ظاهرش نیست، احساس عشق در زنان به همان سرعتی که به وجود آمده، از بین می رود. طبیعتا افرادی که جذابیت ظاهری دارند، بیشتر از سایرین، عشق در نگاه اول را تجربه کرده اند.

آیا ویژگی های ظاهری در ایجاد عشق واقعی نقشی دارند؟

جذابیت ظاهری در ایجاد عشقِ واقعی، اثرگذار است اما کافی نیست، برای ماندگاری عشق مواردی همچون پیشینه ی فرد، هوش او و صفات مهمی مانند مهربانی، صداقت و شوخ طبعی نقش مهمی ایفا می کنند.

آیا تنها با نگاه کردن می توان به شخصیت فرد پی برد؟

کارشناسان زبان بدن معتقدند که به راحتی و با نگاه کردن به افراد می توان به برخی از ویژگی های شخصیتی آنان پی برد، چون حالت بدن و صورت ما بازتابی از شخصیت ماست. افراد بااعتمادبه نفس و شاد، محکم و باغرور راه می روند، تماس چشمی برقرار می کنند و لبخند بر لب دارند. افراد ناراحت و غمگین خمیده راه می روند، از تماس چشمی خودداری می کنند و اخمو به نظر می رسند. پس تا حدودی می توان با یک نگاه به شخصیت فرد پی برد.

هاله ی جذابیت

هاله ی جذابیت به این معناست که ما معمولا صفات خوب را به افراد خوش قیافه نسبت می دهیم و فکر می کنیم این افراد، مهربان تر و شادتر هستند. در عشق های رمانتیک هرچه در معشوق خود می بینیم مثبت و دوست داشتنی است و تا مادامی که او خلاف آنچه ما فکر می کنیم رفتار نکند، عشق ما شدید و طولانی باقی خواهد ماند.

جاذبه ی جنسی

جاذبه ی جنسی در همان سطوح اولیه روی می دهد و ممکن است ما از وقوع آن باخبر نباشیم. در بررسی ِ انجام شده ای مشخص شد که افراد در کسری از ثانیه می توانند درباره ی جذابیت جنسی معشوق خود نظر بدهند. جذابیت جنسی مهم است و یکی از سنگ بناهای عشق محسوب می شود اما عشق برای دوام به عوامل دیگری نیز نیاز دارد. صمیمیت و تعهد دو عامل اساسی است که با گذشت زمان به وجود می آید.

هاله ی شخصیت

در هاله ی جذابیت، فرد خوش قیافه را مهربان تر تصور می کنیم و ممکن است در نگاه اول عاشقش شویم. در اینجا هاله ی شخصیت است که بر دوام عشق تأثیر می گذارد. وقتی فردِ خوش قیافه، خسته کننده و گستاخ باشد، عشق به وجودآمده به سرعت از بین می رود یا برعکس این مورد، ممکن است فردی که زیبایی ظاهری چندانی ندارد، با شوخ طبعی و شیرینی خاص خود دل دیگران را برباید.

آیا باید عشق در نگاه اول را جدی گرفت؟

عشق در نگاه اول می تواند شروعی برای یک رابطه ی عاشقانه ی بلندمدت باشد، اما اساس این رابطه نخواهد بود. به عبارت دیگر در این نوع عشق، احساسات و امیال جنسی بیشتر به عنوان دو عامل در روابط عاشقانه نقش دارند. هرچه معشوق با ویژگی های موردعلاقه ما سازگارتر باشد، عشق ما دوام بیشتری خواهد یافت.