محمدکاظم کاظمی با انتقاد از شیوه نظام آموزشی از وجود سوالاتی برای دانشآموزان که به گفته او برای پرورش ماشین هستند، میگوید.
این شاعر و پژوهشگر ادبی در نوشتاری که با عنوان «سوالات پرورش ماشین» منتشر کرده آورده است: «کدام گزینه برای بیت زیر درست نیست؟
خندید بر او شعله که از دست که نالی؟
ناچیزی تو کرد بدین گونه تو را خوار
۱. بیت دارای دو کلمه ربط است.
۲. بیت دارای سه جمله است.
۳. زمان فعل دوم، «مضارع» و زمان فعلهای دیگر «ماضی» است.
۴. بیت دو فعل ناگذر و یک فعل گذرا دارد.
این سوال آزمون کنکور ارشد ادبیات است؟ نه، کمی پایینتر بیایید. سوال کنکور دانشگاه است؟ نه باز هم کمی پایینتر بیایید. یعنی خیلی پایینتر بیایید. این سوال یکی از آزمونهای کلاس ششم مدرسه است. بله، اینها را نرگس کاظمی باید حل کند و حالا بابای نرگس کاظمی در حل کردنشان درمانده است.
این نظام آموزشیای که چنین توقعی از یک دانشآموز کلاس ششم دارد، در واقع دانشآموز شیفته ادبیات تربیت نمیکند. ماشین تستزنی تربیت میکند. ذوق، هنر و خلاقیت را میکشد تا قواعد خشک دستور زبان و قواعد وزن و قافیه و آرایههای ادبی را جایگزین آن سازد.
نرگس حق دارد از این درسها بیزار باشد. من که چهل سال است با ادبیات سر و کار داشتهام و شاعر و سی سال تمام کتاب آموزشی و نقد شعر نوشتهام و مدرس کارگاه شعر و داور مسابقات شعر بودهام به این چیزها نیازمند نشدهام. این نوجوانی که سن رشد و فعالیت ذهنی اوست و در پی خلاقیت و پرورش ذوق و شخصیت خود است، چه نیازی به اینها دارد؟ هیچ نیازی ندارد مگر تجهیز شدن برای گذشتن از سد کنکور و به دست آوردن یک مدرک تحصیلی که بر پایه همین آموزهها در دانشگاه باشد و سرانجام وارد شدن به عرصه کار و زندگی و پاکسازی ناگزیر ذهن خویش از این همه اطلاعات خشک و ناکارآمد که در سالهای تحصیل روی هم انباشته شده است.
به راستی این نظام آموزشی کی میخواهد به خود بیاید و مانع ترویج این شیوه از آموزش در این مملکت شود؟»