متن و ترجمه دعای روز بیستم ماه مبارک رمضان

ماه رمضان ماه دعا و نیایش است و در گفتار پیامبر(ص) و امامان(ع) به دعا و نیایش و مناجات با خدا در این ماه سفارش بسیار شده است. محتوی دعاهای مخصوص ماه رمضان در مسیر خودسازی و پرهیز از انحراف و گناه و هرگونه آلودگی است پس در ماه رمضان و بهار قرآن دعاهایی را که از کیفیت و عمق بالایی برخوردار هستند را بخوانید. در این بخش از دعای روز بیستم ماه مبارک رمضان را به همراه ترجمه آن آورده ایم.

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهمّ افْتَحْ لی فیهِ أبوابَ الجِنانِ واغْلِقْ عَنّی فیهِ أبوابَ النّیرانِ وَوَفّقْنی فیهِ لِتِلاوَةِ القرآنِ یا مُنَزّلِ السّکینةِ فی قُلوبِ المؤمِنین.

خدایا بگشا برایم در آن درهای بهشت وببند برایم درهای آتش دوزخ را و توفیقم ده در آن برای تلاوت قرآن ای نازل کننده آرامش در دلهای مؤمنان. (مفاتیح الجنان)

شرح دعای روز بیستم ماه مبارک رمضان

در این دعا می گوییم:خدایا درهای بهشت را بر روی من بگشای و مرا پاک ساز مرا از گناهانی که در طول عمر خویش انجام داده ام و حسنات و کارهای نیک ما را افزون ساز. خدایا به ما عنایت فرما تا طوری در دنیا زندگی کنیم که بتوانیم در آخرت از هر دری که خواستیم وارد بهشت شویم. زمانی درهای بهشت بر روی انسان گشوده می شود که انسان هیچ گناهی نداشته باشد.

در این دعا می گوییم:خدایا درهای آتش دوزخ را بر رویم ببند. هرکس با خداوند و رسولش دشمنی نماید آتش جهنم برای اوست و در آن جاودان خواهد ماند پس برای بسته ماندن در دوزخ از خدا بخواهیم ما را جزء پیروان دستورات ذات اقدسش و رسول گرامی اش قرار دهد زیرا پیروی از خداوند و رسولش برابر با رستگاری در دنیا و آخرت و دوری از آتش دوزخ است.

در این دعا می گوییم:خدایا مرا در این روز توفیق عنایت فرما تا بتوانیم کلام نورانیش را تلاوت کرده و به آن جامه عمل بپوشانیم. در ماه رمضان که بهار قرآن است، در خانه بسیار قرآن تلاوت نمایید، خانه ای که در آن زیاد قرآن تلاوت شود خیر و برکتش زیاد می شود.

اعمال روز و شب بیستم ماه مبارک رمضان

برای شب و روز بیستم ماه مبارک رمضان نماز و ادعیه ای سفارش شده است که شامل :

نماز روز بیستم ماه رمضان

در مفاتیح الجنان آمده است که شب بیستم ماه مبارک رمضان، هشت رکعت نماز به هر سوره که میسر شود، بخوانید.

دعای سید بن باقی در روز بیستم ماه رمضان

دعای مخصوص روز بیستم رمضان به نقل از «سید ابن الباقی» -رحمه الله-:

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا مَنْ أَحَقَّ الْحَقَّ بِکَلِمَاتِهِ وَ قَطَعَ دَابِرَ الْکَافِرِینَ

خدایا، از تو درخواست می کنم ای خدایی که حقّ را با سخنان خود مستقر گردانیده و کافران را ریشه کن می کنی،

یَا مَنْ‏ (یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ ‏) ( سوره الانفال، آیه 24 )

ای خدایی که میان انسان و دل او حایل می گردی [از خود او به او نزدیک تر هستی]،

یَا مَنْ‏ (یَقْبَلُ التَّوْبَهَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَأْخُذُ الصَّدَقاتِ ‏)( سوره التوبه، آیه 104)

ای خدایی که توبه ی بندگانت را می پذیری و صدقه ها را می گیری،

یَا مَنِ‏ (اشْتَری‏ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّهَ ) ( سوره التوبه، آیه111)

ای خدایی که جان و مال مؤمنان را در برابر بهشت خریداری می کنی،

یَا مَنْ مَنَ‏ (عَلَی النَّبِیِّ وَ الْمُهاجِرِینَ وَ الْأَنْصارِ ( سوره التوبه، آیه117 ) وَ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُ بِإِحْسَانٍ

ای خدایی که بر پیامبر و مهاجران و انصار و کسانی که با نیکوکاری از آنان پیروی کردند، منّت نهادی،

یَا مَنْ‏ (جَعَلَ الشَّمْسَ ضِیاءً وَ الْقَمَرَ نُوراً وَ قَدَّرَهُ مَنازِلَ ‏) (سوره یونس، آیه 5)

ای خدایی که آفتاب را روشنگر و ماه را روشن قرار داد و منزل هایی برای آن مقرّر نمودی،

یَا مَنْ لَهُ الْعِزَّهُ جَمِیعاً وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ‏ یَا مَنْ یَحْکُمُ‏ بِالْحَقِ وَ هُوَ خَیْرُ الْحاکِمِینَ‏

ای خدایی که همه ی سربلندی از آن تو است و شنوا و آگاه هستی، ای خدایی که به حقّ حکم می رانی و بهترین حکمران هستی،

یَا مَنْ‏ یَعْلَمُ ما یُسِرُّونَ وَ ما یُعْلِنُونَ‏ وَ هُوَ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ

ای خدایی که از آنچه مردم نهان و یا آشکار می دارند و از آنچه [رازهایی که] در سینه ها است آگاهی،

یَا مَنْ أَقَامَ ‏ (السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّهِ أَیَّامٍ وَ کانَ عَرْشُهُ عَلَی الْماءِ )[ سوره هود، آیه 7] یَا قَرِیبُ یَا مُجِیبُ

ای خدایی که آسمان ها و زمین را در شش روز بر پا کردی درحالی که عرشت بر روی آب بود. ای نزدیک ای اجابت کننده،

یَا مَنْ‏ هُوَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ حَفِیظٌ یَا رَاحِمُ [رَحِیمُ‏] یَا وَدُودُ

ای خدایی که بر هر چیز توانا [نگاهداری]، ای مهربان ای بسیار مهرورز،

یَا مَنْ لَهُ‏ (غَیْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَیْهِ یَرْجِعُ الْأَمْرُ کُلُّهُ ‏)[ سوره هود، آیه 123]

ای خدایی که نهان آسمان ها و زمین از آن تو است و همه ی کارها به سوی تو باز می گردد،

یَا مَنْ لَا یَیْأَسُ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ رَوْحِهِ‏ (إِلَّا الْقَوْمُ الْکافِرُونَ )[ سوره یوسف، آیه 87]

ای خدایی که کسی جز گروه کافران از رحمت و مهر تو نومید نمی گردد.

أَسْأَلُکَ بِمَا نَاجَیْتُکَ بِهِ مِنْ مِدْحَتِکَ یَا مَنْ‏ لا یُخْلِفُ الْمِیعادَ یَا مَنْ لَا تَضُرُّهُ الذُّنُوبُ

از تو به مدح و ثنائی که با تو مناجات کردم خواهانم، ای کسی که خلف وعده نمی کنی، ای خدایی که گناهان به تو آسیب نمی رساند،

یَا مَنْ لَا تَنْقُصُهُ الْمَغْفِرَهُ أَعْطِنِی خَیْرَ مَا سَأَلْتُ وَ خَیْرَ مَا قُلْتُ وَ خَیْرَ مَا ظَهَرَ وَ خَیْرَ مَا بَطَنَ

ای کسی که آمرزش چیزی از تو نمی کاهد، بهترین درخواست هایی را که درخواست کردم و بهترین سخنانی را که بر زبان راندم و خیر آنچه آشکار یا ناپیدا است

وَ خَیْرَ مَا غَابَ وَ خَیْرَ مَا شَهِدَ وَ خَیْرَ مَا تَعْلَمُ وَ خَیْرَ مَا تَقْضِی فِی الْعِلْمِ وَ الْأَجَلِ وَ الْأَمَلِ

و خیر آنچه نهان و یا حاضر است و خیر آنچه از آن آگاهی و خیر آنچه در رابطه با دانش و سرآمد عمر و آرزوها به صورت حتمی مقرّر می داری

وَ خَیْرَ الْحَیَاهِ وَ خَیْرَ الْمَمَاتِ وَ خَیْرَ الْقَضَاءِ وَ خَیْرَ الْقَدَرِ وَ خَیْرَ الْمَسْأَلَهِ وَ خَیْرَ الْإِجَابَهِ

و خیر زندگانی و مرگ و خیر قضا و قدر و خیر درخواست و اجابت

وَ خَیْرَ الثَّوَابِ وَ خَیْرَ الْعَطَاءِ وَ خَیْرَ اللَّیْلِ وَ خَیْرَ النَّهَارِ وَ خَیْرَ الدُّنْیَا وَ خَیْرَ الْآخِرَهِ

و خیر پاداش و بخشش و خیر شب و روز و خیر دنیا و آخرت را به من ارزانی دار

وَ اجْعَلْ ذَلِکَ فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَهٍ فَإِنَّهُ لَا مَانِعَ لِمَا أَعْطَیْتَ وَ لَا مُعْطِیَ لِمَا مَنَعْتَ

و همه را در آسانی و عافیت از جانب خود قرار ده، زیرا هیچ کس نمی تواند از آنچه داده ای جلوگیری کند و یا آنچه را که بازداشته ای، عطا کند.

اللَّهُمَّ وَ اجْعَلْنِی أَطْلُبُ بِمَا عِنْدِی رِضْوَانَکَ وَ النَّعِیمَ الْمُقِیمَ الَّذِی لَا یَزُولُ وَ احْشُرْنِی عَلَی وَلَایَهِ نَبِیِّکَ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّاهِرِینَ

خدایا، و نیز مرا چنان گردان که با آنچه نزد من است، خشنودی و نعمت پایدار بی زوال تو را بطلبم و بر ولایت پیامبرت و اهل بیت پاکیزه ی او محشور کن؛

یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ‏ إِنَّکَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی [سَیِّدِنَا] مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین‏

ای مهربان ترین مهربانان. به راستی که تو بر هر چیز توانایی. درود خداوند بر [سرورمان] حضرت محمّد و خاندان پاک او.

دعای پیامبر (ص) در شب بیستم رمضان (اقبال الاعمال)

دعای منقول از پیامبر اکرم-صلّی اللّه علیه و آله و سلّم-در این شب:

أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ مِمَّا مَضَی مِنْ ذُنُوبِی وَ مَا نَسِیتُهَا [فَأَنْسَیْتُهَا] وَ هِیَ مُثْبَتَهٌ عَلَیَّ یُحْصِیهَا عَلَیَّ الْکِرَامُ الْکَاتِبُونَ یَعْلَمُونَ مَا أَفْعَلُ

از گناهان گذشته ام که فراموش کرده ام و علیه من ثبت شده است و فرشتگان گرامی که گناهان مرا می نویسند و از اعمال من آگاه اند به شماره درآورده اند، از خدا آمرزش می خواهم

وَ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ [أَسْتَغْفِرُهُ ‏] مِنْ مُوبِقَاتِ الذُّنُوبِ وَ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ [أَسْتَغْفِرُهُ ‏] مِنْ مُفْظِعَاتِ الذُّنُوبِ

و از گناهان نابودکننده آمرزش می طلبم و از گناهان بسیار زشت آمرزش می خواهم

وَ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ [أَسْتَغْفِرُهُ ‏] مِمَّا فَرَضَ عَلَیَّ فَتَوَانَیْتُ وَ أَسْتَغْفِرُهُ مِنْ نِسْیَانِ الشَّیْ‏ءِ الَّذِی بَاعَدَنِی مِنْ رَبِّی

و از آنچه بر من واجب نمود و در آن سستی ورزیدم، آمرزش می طلبم و از فراموش کردن چیزی که مرا از پروردگارم دور کرد، آمرزش می خواهم

وَ أَسْتَغْفِرُهُ مِنَ الزَّلَّاتِ وَ الضَّلَالاتِ وَ مِمَّا کَسَبَتْ یَدَایَ وَ أُومِنُ بِهِ وَ أَتَوَکَّلُ عَلَیْهِ کَثِیراً کَثِیراً

و از لغزش ها و گمراهی هایم و از دستاورد خود، از خدا آمرزش می طلبم و به او ایمان آورده و بسیار بر او توکّل می کنم

وَ أَسْتَغْفِرُهُ وَ أَسْتَغْفِرُهُ وَ أَسْتَغْفِرُهُ وَ أَسْتَغْفِرُهُ وَ أَسْتَغْفِرُهُ وَ أَسْتَغْفِرُهُ وَ أَسْتَغْفِرُهُ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

و از او آمرزش می طلبم و آمرزش می طلبم و آمرزش می طلبم و آمرزش می طلبم و آمرزش می طلبم و آمرزش می طلبم و آمرزش می طلبم [پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست

وَ أَنْ تَعْفُوَ عَنِّی وَ تَغْفِرَ لِی مَا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِی وَ اسْتَجِبْ یَا سَیِّدِی دُعَائِی فَ (إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ ‏) (سوره البقره، آیه 128 )

و از گناه من درگذر و گناهان گذشته ام را بیامرز و-ای آقای من-دعایم را مستجاب کن، که تو بسیار توبه پذیر و مهربان هستی].

ثم تدعو بأدعیه کل لیله منه و قد قدمنا منه طرفا فی أول لیله فلا تکسل عنه‏

سپس احساس سستی و خستگی نکرده و دعاهای هر شب از ماه رمضان را-که پیش از این برخی از آن ها را در اعمال شب اوّل ذکر کردیم-بخوان.

دعای شب بیستم از کتاب «عمل شهر رمضان» نوشته ی «محمّد بن ابی قرّه»:

إِلَهِی [اللَّهُمَ‏] کَلَّفْتَنِی مِنْ نَفْسِی مَا أَنْتَ أَمْلَکُ بِهِ مِنِّی وَ قُدْرَتُکَ أَعْلَی مِنْ قُدْرَتِی فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

خداوندا [معبودا]، مرا به چیزی مکلّف نموده ای که خود بیشتر از من اختیار آن را داری و قدرت تو از قدرت من برتر است، پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست

وَ أَعْطِنِی مِنْ نَفْسِی مَا یُرْضِیکَ عَنِّی وَ خُذْ لِنَفْسِکَ رِضَاهَا مِنْ نَفْسِی

و از نفس من چیزی به من بده که تو را از من خرسند سازد و از خویشتن من خشنودی را برای خود بستان.

إِلَهِی لَا طَاقَهَ لِی بِالْجُهْدِ وَ لَا صَبْرَ لِی عَلَی الْبَلَاءِ وَ لَا قُوَّهَ لِی عَلَی الْفَقْرِ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

معبودا، من توان تحمّل سختی و شکیبایی در برابر بلا و نیرویی دربرابر فقر ندارم، پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست

وَ لَا تَحْظُرْ عَلَی رِزْقِی [رِزْقِکَ ‏] فِی هَذَا الشَّهْرِ الْمُبَارَکِ وَ لَا تُلْجِئْنِی إِلَی خَلْقِکَ بَلْ تَفَرَّدْ

و روزی ات [روزی ام] را در این ماه خجسته از من باز مدار و به آفریده هایت نیازمند مکن،

یَا سَیِّدِی بِحَاجَتِی وَ تَوَلَّ کِفَایَتِی وَ انْظُرْ فِی أُمُورِی فَإِنَّکَ إِنْ وَکَّلْتَنِی إِلَی خَلْقِکَ تَجَهَّمُونِی

بلکه ای سرور من، تو خود به تنهایی حاجتم را برآور و کفایتم را عهده دار شو و در امورم نظر کن؛ زیرا اگر مرا به آفریده هایت واگذار کنی، با ترش رویی با من برخورد خواهند کرد

وَ إِنْ أَلْجَأْتَنِی إِلَی أَهْلِی [قَرَابَتِی‏] حَرَمُونِی وَ مَقَتُونِی وَ إِنْ أَعْطَوْا أَعْطَوْا قَلِیلًا نَکِداً وَ مَنُّوا عَلَیَّ کَثِیراً

و اگر به بستگانم نیازمند کنی، محرومم نموده و با من دشمنی خواهند ورزید و اگر چیزی بدهند، اندک و سخت می دهند و بسیار منّت می گذارند

وَ ذَمُّوا طَوِیلًا فَبِفَضْلِکَ یَا سَیِّدِی فَأَغْنِنِی وَ بِعَطِیَّتِکَ فَانْعَشْنِی وَ بِسَعَتِکَ فَابْسُطْ یَدِی وَ بِمَا عِنْدَکَ فَاکْفِنِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین‏

و به مدت طولانی سرزنش می کنند. پس ای سرور من، به روزی افزون خود مرا بی نیاز کن و به عطا خود بالایم بر و به روزی گسترده ی خود دستم را بگشا و به آنچه نزد تو است، کفایتم کن. ای مهربان ترین مهربانان.

دعای شب بیستم براساس کتاب های کهن راویان امامیّه-رحمهم اللّه-

اللَّهُمَّ أَنْتَ رَبِّی لَا إِلَهَ لِی غَیْرُکَ أُوَحِّدُهُ وَ لَا رَبَّ لِی سِوَاکَ أَعْبُدُهُ

خداوندا، تو پروردگار من هستی و من معبودی جز تو که به یگانگی او معتقد باشم و پروردگاری غیر تو که او را بپرستم، ندارم.

أَنْتَ الْوَاحِدُ الْأَحَدُ الصَّمَدُ الَّذِی‏ (لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ‏ لَکَ‏ [لَهُ ‏] کُفُواً أَحَدٌ [ (سوره الاخلاص، آیات 3-4 )

تو یگانه و بی همتا و بی نیازی هستی که نه زاده ای و نه زاده شده ای و هیچ کس همتای تو نیست.

وَ کَیْفَ یَکُونُ کُفْوٌ مِنَ الْمَخْلُوقِینَ [لِلْخَالِقِ ‏] وَ مِنَ الْمَرْزُوقِینَ لِلرَّازِقِ

چگونه آفریده ها و روزی داده شده ها و کسانی که نمی توانند به خود سود و زیان برسانند

وَ مَنْ لَا یَسْتَطِیعُونَ لِأَنْفُسِهِمْ نَفْعاً وَ لَا ضَرّاً (وَ لا یَمْلِکُونَ مَوْتاً وَ لا حَیاهً وَ لا نُشُوراً ) ( سوره الفرقان، آیه 3 )

و اختیار مرگ و زندگانی و برانگیخته شدن خود را ندارند می توانند همتای آفریدگار و روزی ده خود باشند؟!

هُوَ مَالِکُ ذَلِکَ کُلِّهِ بِعَطِیَّتِهِ وَ تَحْرِیمِهِ وَ یَبْتَلِی بِهِ وَ یُعَافِی مِنْهُ‏ (لا یُسْئَلُ عَمَّا یَفْعَلُ وَ هُمْ یُسْئَلُونَ ‏)( سوره الانبیا، آیه 23 )

بلکه او به عطا یا محروم نمودن و گرفتار ساختن یا عافیت بخشیدن، مالک همه ی این ها است و از آنچه انجام می دهد مورد بازخواست قرار نمی گیرد و آن ها مورد بازخواست قرار می گیرند.

إِلَهِی وَ سَیِّدِی مَا أَغَبَّ شَهْرَ الصِّیَامِ [رَمَضَانَ‏] إِلَی جَانِبِ الْفَنَاءِ وَ أَنْتَ الْبَاقِی وَ آذَنَ بِالانْقِضَاءِ وَ أَنْتَ الدَّائِمُ

ای معبود و سرور من، چقدر ماه صیام [رمضان] رو به سوی پایان است و تو پاینده ای و در حال سپری شدن است و تو جاودانه ای.

وَ هُوَ الَّذِی عَظَّمْتَ حَقَّهُ فَعَظُمَ وَ کَرَّمْتَهُ فَکَرُمَ وَ إِنَّ لِی فِیهِ الزَّلَّاتِ کَثِیرَهً وَ الْهَفَوَاتِ عَظِیمَهً

این ماه، ماهی است که حقّ آن را بزرگ داشته ای و در نتیجه بزرگ گردیده است و گرامی داشته ای و در نتیجه والا گردیده است و من لغزش های فراوان و اشتباهات بزرگ دارم

إِنْ قَاصَصْتَنِی بِهَا کَانَ شَهْرَ شَقَاوَتِی وَ إِنْ سَمَحْتَ لِی بِهَا کَانَ شَهْرَ سَعَادَتِی

که اگر به واسطه ی آن ها از من قصاص کنی این ماه، ماه بدبختی من خواهد بود؛ و اگر ببخشی، ماه نیکبختی ما خواهد بود.

اللَّهُمَّ وَ کَمَا أَسْعَدْتَنِی بِالْإِقْرَارِ بِرُبُوبِیَّتِکَ مُبْدِئاً [مُبْتَدِئاً] فَأَسْعِدْنِی بِرَحْمَتِکَ وَ رَأْفَتِکَ وَ تَمْحِیصِکَ وَ سَمَاحَتِکَ مُعِیداً

خدایا، همان گونه که در آغاز این ماه با اعتراف به پروردگاری ات مرا نیکبخت نمودی، با رحمت و مهرورزی و پالودن از بدی و بخشندگی ات در پایان آن نیکبخت بگردان،

فَ إِنَّکَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ کَثِیرا

که تو بر هر چیز توانایی. درود و سلام فراوان خداوند بر حضرت محمّد و خاندان او.