شاهنامه اثر بزرگ حکیم ابوالقاسم فردوسی، یکی از بزرگترین شاعران ایرانی می باشد که تاثیر بسزایی در زبان فارسی و تاریخ و فرهنگ ایران داشته است.
آشنایی با قالب شعری شاهنامه و تاثیر فردوسی بر زبان فارسی
فردوسی یکی از بزرگترین شاعران ایرانی و سراینده شاهنامه، تقویم مصور حماسه و تاریخ و فرهنگ ایران زمین است. نام فردوسی با ماندگاری زبان فارسی گره خورده است چرا که زبان فارسی بالندگی خود را مدیون شاهنامه فردوسی است.
به مناسبت 25 اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی در این بخش از فرهنگ و هنر قالب شعری فردوسی و تاثیر شاهنامه بر زبان فارسی را آورده ایم.
قالب شعری شاهنامه چیست؟
شاهنامه اثر بزرگ حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی، یکی از بزرگ ترین و برجسته ترین سروده های حماسه ای جهان و دربرگیرندهٔ نزدیک به 60٬000 بیت است. فردوسی برای سرودن شاهنامه سی سال از عمر گرانبهای خود را صرف نمود.
شاهنامه کتاب داستانهای کهن ایرانی و کتاب آداب و رسوم و آئینهای کهن نیاکان ماست که در آن چهار دودمان پادشاهی پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان گنجانده شده و به سه بخش اسطوره ای (از روزگار کیومرث تا پادشاهی فریدون)، پهلوانی (از خیزش کاوه آهنگر تا مرگ رستم) و تاریخی (از پادشاهی بهمن و پیدایش اسکندر تا گشایش ایران به دست اعراب) بخش بندی می شود.
اصول ثابت انسانی ـ اخلاقیِ تمامی پهلوانان شاهنامه آزادگی و گردن فرازی و تسلیم نشدن در برابر ناحق است بنابراین شاهنامه حکیم توس سراسر درس انسانیت و اخلاق و فضیلت است.
قالب شعری شاهنامه مثنوی است. مثنوی از کهن ترین قالب های شعر فارسی است که تقریباً هم زمان با آغاز رواج شعر دری پدید آمده است و دارای ابیات زیادی بوده و برای سرودن داستان ها و مطالب طولانی کاربرد دارد. موضوعات مثنوی بیشتر حماسه، داستان، تمثیل یا حکایات اخلاقی و مضمون های فلسفی، دینی، عرفانی و اجتماعی بوده است.