مطالب تکمیلی در زمینه طب آیورودا

آیورودا یک واژه سانسکریت است و به معنی علم زندگی می باشد .علوم موجود در طب آیورودا با پیروی از چند قسمت از کتاب آسمانی ودا پیش می رود .ودا اسم نخستین کتابی می باشد که از سمت خداوند به سوی انسان‌ ها نازل شده ‌است اما تشخیص اینکه کتاب ودا به وسیله چه فردی به زمین فرستاده شده‌ نامفهوم مانده است.

طب آیورودا سیستم طبی ای است که هدف آن از انجام علوم طبی تنها رسیدن به خداوند می باشد.

طب آیورودا ریشه ای در آئین هندو و با ترکیب علوم مختلف بوجود آمده است

طب آیورودا از علوم هندو و بودا ترکیبات زیادی در خود دارد. یکی از موضوعاتی که از این موارد به طب آیورودا وارد شده است مفهوم تعادل می باشد ، به زبان ساده بر این اساس مقابله کردن با خواسته های طبیعی سبب از بین رفتن تعادل در بدن می شود که نتیجه آن به بیماری منجر می‌ شود.

طب آیورودا یک علم تکمیل است که جیوتیشا یا علوم کیهانی ، داروسازی، آزمایش طبی، طب سوزنی، ماساژ، جراحی، گیاهان پزشکی و طبی، دامپزشکی و علوم مرتبط دیگر به پزشکی را در خود گنجانده است. آیورودا با چند منطق و دلیل علمی مقدس و ارزشمند به حساب می آید. این طب در دانشکده ‌های هندوستان به عنوان یک رشته پزشکی کامل تدریس می شود. به پزشکان فعال در زمینه طب آیورودا ، آیورودیک یا وید می‌ گویند.

اولین سوالی که در ذهن یک پزشک آیورودا در برابر بیمار مراجعه کننده اش حاصل می شود این است که بیمار دارای چه شخصیتی است ، اخلاق ،توانایی ها و استعداد های بیمار چیست ، سپس با دریافتن پاسخ این سوالات روش درمانی تشخیص داده می شود .

در طب آیورودا درمان بر اساس شخصیت و ویژگی های فرد انجام می شود

شاخه های طب آیورودا

طب آیورودا دارای هشت شاخه اصلی می باشد که عبارتند از : طب اطفال، طب زنان و زایمان، چشم پزشکی، طب سالمندان، گوش و حلق و بینی، مسمومیت شناسی، طب عمومی و جراحی . و در اصل شاخه هایی از فلسفه آیورودا نیز خیلی از روش های شفا بخشی مدرن چون : ماساژ، رژیم درمانی، گیاهان، پولاریتی تراپی، کینزیولوژی، شیاتسو، طب سوزنی، طب فشاری، سنگ درمانی، رنگ درمانی، مراقبه وجود دارد .

گیاه شناسی و ساخت گیاهان دارویی در طب آیورودا

فلسفه موجود در طب آیورودا

طب آیورودا از برابر شدن موجودات زنده با قانون های طبیعت حاصل شده است . هدف این طب حفظ سلامت در افراد سالم و درمان بیماری افراد مریض می باشد . آیورودا در این نکته پا فشاری دارد که سلامتی از تعادل میان ذهن ، بدن و روح به وجود می آید یا به بیان تخصصی تر سلامتی تعادلی کامل میان سه انرژی پایه بدن : جسم ، ذهن روح یا آگاهی است که در آیورودا به نام سه دوشا : واتا ، پیتا ، کافا هم شناخته می شوند .بر اساس طب آیورودا ، هر فرد اندازه ای از ۵ عنصر اصلی عالم : خاک، آب ،‌ آتش ،‌ هوا و اتر را در وجود خود دارد که ‌ترکیب این ۵ عنصر با هم دیگر باعث به وجود آمدن سه مورد متابولیسم بدن یا سه مورد دوشا می شود .

درمانگران طب آیورودا در تلاشند سلامت افراد حفظ و بیماران بهبود یابند

دوشا در طب آیورودا چه معنایی می دهد

دوشا مواردی از متابولیک بدن می باشند که هر یک ساختار های : بدنی ، شخصیتی ، عکس العمل ها و تمایل های غذایی را در فرد تشکیل می دهند. دوشا ها با عناوین واتا ، پیتا و کافا شناخته می شوند. نکته جالب در مورد دوشا ها این می باشد که هر سه نوع دوشا در همه افراد ثابت هستند اما در هر فرد خاص ، یکی از این دوشا ها مسلط تر می باشد .

- دوشا واتا: این دوشا اتر و هوا می باشد و به حرکت های بدن بستگی دارد که منظور از انرژی های بدن انرژی حرکت یا کاتابولیک است . ویژگی های دوشا واتا شامل : ساختار جسمانی سبک و لاغری ، سرعت در انجام فعالیت ها ،خشکی پوست و نا منظمی دندان ها ، نا منظم بودن گوارش و زمان احساس گرسنگی ،خواب سبک و مقطع یا بی خوابی ، اشتیاق ، سرزندگی و قدرت تخیل قوی ، هیجان زدگی و حالات متغیر ، فراگیری سریع اطلاعات تازه و نیز فراموشی سریع آموخته ها ، گرایش به نگرانی ، گرایش به یبوست مزاج ، خستگی زودرس ، گرایش به تلاش بیش از حد ، ظهور انفجاری انرژی روانی و جسمانی می باشد .

ماساژ درمانی در طب آیورودا برای درمان برخی از مشکلات جسمانی

- دوشا پیتا: این دوشا از آتش و آب ساخته شده است و به سوخت و سا ز بدن بستگی دارد که اساس آن هضم و تغییر ماده به انرژی یا همان انرژی متابولیک می باشد. ویژگی های دوشا پیتا شامل : ساختار متوسط ،میزان تاب و توان معمولی ، گرسنگی و تشنگی شدید و دستگاه گوارشی نیرومند ، بروز خشم و عصبانیت در شرایط تحت فشار ، رنگ پوست روشن یا سرخ و سفید ،اغلب همراه با کک و مک ، عدم تحمل نور آفتاب و هوای گرم ، زرنگی چاره جویی و علاقه داشتن به چالش و مبارزه طلبی ، قدرت ذهنی بالا و قاطعیت ، شیوه بیان دقیق و شمرده ، ناتوانی برای چشم پوشی از خوردن یک وعده غذا ، رنگ مو ها : بور ، قهوه ای روشن ، یا سرخ یا ته رنگی متمایل به سرخ می باشد.

- دوشا کافا: این دوشا از خاک و آب حاصل شده است که به ساختار بدن و ثبات و پایداری یا همان انرژی ساختاری و آنابولیک بستگی دارد . ویژگی های دوشا کافا عبارتند از : بدنی محکم و نیرومند ، با قدرت جسمانی زیاد و مقاومت ،برخورداری از انرژی پایدار ، کندی و موزون بودن در عمل ، شخصیت آرام ، دارای اعصاب آسوده و راحت ، و دیر خشم ، پوست خنک ،نرم و ضخیم و رنگ پریده و چرب ، کندی در جذب اطلاعات جدید در عین حال برخورداری از حافظه خوب ، خواب سنگین ، کندی عمل گوارش و میزان گرسنگی اندک، داشتن شخصیت مهربان ، با تحمل ، با گذشت ، گرایش به احساس مالکیت و راحت طلبی .

روش معاینه در طب آیورودا

روش معاینه و تجویزها با توجه به هر بیمار متفاوت است

- معاینه نبض: معاینه نبض و آگاه شدن از ریتم و وضعیت نبض برای تشخیص بیماری ها اهمیت اساسی ای دارد . پزشک های طب سنتی بررسی وضعیت نبض بیمار را یک عمل مهم و تعیین کننده می دانند ، در نظریه این پزشکان بررسی کردن نبض فرا تر از شمردن تعداد ضربان آن می باشد . پزشکان طب سنتی این عقیده را دارند که عملکرد ذهن و جسم هر فرد را می توان با گرفتن نبض آن متوجه شد . برای بررسی نبض در روش طب سنتی هندوستان ، پزشک سه انگشت : اشاره ، میانی و انگشتری خود را بر روی مچ دست بیمار قرار می دهد. برای بررسی دقیق لازم است نبض هر دو دست معاینه شود. معاینه دقیق نبض زمانی ممکن می شود که بیمار در حالتی نزدیک به وضعیت معمولی و طبیعی خود قرار داشته باشد.

- معاینه زبان: زبان اندام مختص به حس چشایی و صحبت کردن است. اندازه ،شکل، سطح، حاشیه و رنگ زبان مواردی است که در معاینه زبان به آن ها دقت می کنند. رنگ پریدگی زبان می تواند نشانه ای از کم خونی در بدن باشد. زرد رنگ بودن زبان ممکن است نشانه ای از افزایش میزان تجمع صفرا در کیسه صفرا یا اختلال عملکرد کبد باشد. اگر رنگ زبان به سمت کبودی برود نشانه ی مبتلا شدن به بیماری قلبی است. سفید شدن رنگ زبان نشانه ای از وجود اختلال در تعادل طبیعی طبع کافا و تجمع بلغم می باشد .بار داشتن زبان هم نشانه ای از انباشته شدن سم های مختلف در معده، روده کوچک یا روده بزرگ است .

- معاینه صورت: اصول عقیده پزشکان طب آیورودا این می باشد که صورت انسان آینه ی ذهن او است. بیماری و ناهنجاری های بدنی مختلف به شکل خطوط و چین و چروک های پوستی ظاهر می گردند. برای مثال وجود چروک های پوستی افقی روی پیشانی نمادی از وجود اضطراب ها و نگرانی های عمیق در وجود انسان است.

ساخت داروهای گیاهی از مهم ترین بخش های طب آیورودا

- معاینه ناخن ها: در طب سنتی آیورودا ناخن را محصول جانبی و نا خواسته در روند تولید استخوان می دانند. زمانی که ناخن های فردی خشک، نا راست و خشن باشند و به راحتی بشکنند، طبع غالب وی واتا است. و اگر ناخن های فرد نرم و صورتی رنگ باشد و به سادگی بشکنند نشانه ای از غلبه طبع پیتا است.

- معاینه لب ها: خشکی و خشونت لب ها نشانه کم آبی بدن و اختلال در تعادل طبع واتا است. لب های رنگ پریده نشانه کم خونی است. ظاهر شدن مکرر لکه های پوستی در کنار لب ها نشانه ای از تبخال یا نا هنجاری های پیشرفته طبع پیتا است .

- معاینه چشم ها: افرادی که طبع مسلطشان واتا است چشمانی ریز و عصبی با پلک هایی پژمرده و مژه هایی کم تعداد دارند. سفیدی چشم این افراد تیره رنگ است و شبیه به گل آلوده بودن می باشد. پلک زدن مکرر نشانه ای از اضطراب، ترس یا حالت های عصبی است. افتادگی پلک فوقانی نشانه ای از حس نا امنی، ترس یا بی اعتمادی می باشد. برجسته شدن چشم ها نشانه اختلال در عملکرد غده تیروئید است. زرد شدن سفیدی چشم علامتی از وجود بیماری کبدی است. کوچک بودن عنبیه نیز نشانه ی بیماری های مفصلی می باشد.