اتحادیه اروپا که مدت‌ها است فقط به شهروندان هفت کشور اجازه داده برای تعطیلات یا به دلایل غیرضروری به ۲۷ کشور عضو این اتحادیه سفر کنند، با نزدیک شدن فصل پرسفر تابستان تصمیم گرفته مرزهایش را به روی مسافران از مبدأ کشورهای کم‌خطر به لحاظ شیوع ویروس کرونا، باز کند. از سوی دیگر «گواهی دیجیتالی کووید» را برای رفت و آمد گردشگران و شاغلان در بین کشورهای اتحادیه صادر کند.

پیش‌ از این توافق کلی اروپا، بسیاری از کشورها که اقتصادشان بر پایه گردشگری است، تصمیم به بازگشایی مرزهای خود به روی گردشگران واکسینه‌شده و یا از مبدأ کشورهای کم‌خطر کرونا گرفته بودند؛ امارات متحده عربی، روسیه، یونان، اسپانیا، ایتالیا، قبرس و مالدیو از جمله این کشورها هستند. کشورهای آفریقایی از جمله کنیا، ماداگاسکار و تانزانیا نیز مدت‌هاست پذیرش گردشگران با دو تست کووید، هنگام ورود و خروج را آغاز کرده‌اند.

در بین کشورها، چین بیشتر از سایرین برای بازگشایی مرزها به روی گردشگران و سفرهای غیرضروری ملاحظه و مقاومت نشان می‌دهد. البته که اقتصاد گردشگری داخلی در چین از رونق و گسترش فراوانی برخوردار است. وزارت حمل و نقل این کشور گزارش کرده که در تعطیلات عید بهاره چینی در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۵۰ میلیون نفر در داخل این کشور سفر کرده‌اند. دولت چین که پیش‌بینی می‌کرد بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون چینی در آن تعطیلات به سفر روند، از مردم خواست از مسافرت خودداری کنند. در چین تا کنون نزدیک به ۴۶۷ میلیون دوز واکسن کووید تزریق شده است. دولت این کشور اعلام کرده که روزانه به ۱۴ میلیون نفر واکسن تزریق می‌کند. سرعت در واکسیناسیون باعث شده در تعطیلات پنج‌روزه ماه می، همزمان با روز جهانی کارگر، بیش از ۲۰۰ میلیون چینی در داخل این کشور سفر کنند.

ترکیه نیز درحالی‌که حدود ۱۴ درصد از جمعیتش را واکسینه کرده، از دیپلماسی گردشگری بر پایه ایمنی واکسن خبر داده است. مهدی عباسی ـ کارشناس گردشگری و مدیر پیشین گردشگری منطقه آزاد ارس ـ در این‌باره به ایسنا می‌گوید: با آغاز فصل گردشگری تابستان، وزارت فرهنگ و گردشگری و وزارت امور خارجه ترکیه، تماس‌های فشرده و مکرری را با کشورهای گردشگرفرست، از جمله روسیه، آلمان و انگلیس با هدف تشریح «الزامات گواهی گردشگری ایمن» آغاز کرده است. این اقدام برای نجات صنعت گردشگری در ترکیه انجام می‌شود.

او با استناد به گزارش روزنامه‌های ترکیه، اظهار می‌کند: روند واکسیناسیون کارکنان بخش‌هایی که با گردشگران در ارتباط هستند، تا پایان ماه جاری به پایان می‌رسد. واکسیناسیون کارکنان حوزه گردشگری از ۷۰ درصد فراتر رفته است.

عباسی می‌گوید: نمایندگان حوزه گردشگری ترکیه معتقدند با تکمیل واکسیناسیون کارکنان صنعت گردشگری در این کشور، آن‌ها در سطح بین‌الملل، یک مزیت رقابتی کسب می‌کنند.

موبررا ارسین ـ رییس اتحادیه هتلداران ترکیه (TÜROB) ـ نیز با اشاره به این‌که مقامات دولتی این کشور تلاش گسترده‌ای برای گشودن ترافیک گردشگری در سطح بین‌المللی آغاز کرده‌اند، به یک روزنامه ترک گفته است: پایان واکسیناسیون نیروهای فعال در بخش گردشگری‌ ترکیه، سبب روحیه‌ای مضاعف برای این بخش خواهد شد. ضمن این‌که ابزار بازاریابی بسیار مهمی برای گردشگری ترکیه در سطح بین‌المللی محسوب می‌شود.

ارسین با بیان این‌که آن‌ها انتظار دارند در پایان قرنطینه کامل ترکیه، تعداد افراد مبتلا به کرونا در این کشور کاهش یابد، اظهار کرد: از آوریل ۲۰۲۱ واکسیناسیون کامل کارکنان فعال در بخش گردشگری آغاز شده است. برنامه واکسیناسیون شامل راهنماهای حرفه‌ای و همچنین کارمندان شرکت‌های هواپیمایی، فرودگاه‌ها، مراکز اقامتی، آژانس‌های مسافرتی، رستوران‌ها، کافه‌ها، وسایل نقلیه تور و ترانسفر، مراکز تفریحات دریایی، پارک‌های موضوعی، مراکز برگزاری کنفرانس و مراکز هنری است. برنامه‌ریزی شده است که واکسیناسیون تمام پرسنل گردشگری در ترکیه تا پایان ماه می به پایان برسد. واکسیناسیون کارکنان این بخش اطمینان زیادی را در مهمانان داخلی و خارجی به وجود می‌آورد.

هدیه گورال گور ـ مدیرعامل یک گروه هتلی در ترکیه ـ نیز امیدوار است با واکسیناسیون کامل فعالان صنعت گردشگری در این کشور، سیگنال‌های گشایش سفرها از ابتدای تابستان دریافت شود. او به یک روزنامه چاپ ترکیه گفته است: ما در تلاش هستیم تا سریعا کار را آغاز کنیم. یونان و اسپانیا مهم‌ترین رقبای ترکیه هستند، ما از نزدیک وضعیت رقبا را دنبال می‌کنیم و با شور و اشتیاق در حال مشاهده اقدامات بجای دولت ترکیه در این زمینه هستیم. نقش صنعت گردشگری را در کاهش کسری بودجه به نفع اقتصاد ترکیه می‌دانیم. احیای دوباره صنعت گردشگری بسیار مهم است. کشوری مثل مصر که سهم‌ اندکی در بازار گردشگری داشته و جایگاه چندانی در رزرواسیون سفر و هتل نداشته، حالا توانسته مورد توجه گردشگران اروپایی قرار گیرد، ما می‌خواهیم با واکسیناسیون و صدور گواهی گردشگری ایمن، خود را از چنین رقبایی متمایز کنیم.

شکیب آوداگیچ ـ رییس اتاق بازرگانی استانبول ـ هم با این پیش‌بینی که با آغاز سفرهای تابستانه به ترکیه، درآمد ماهانه گردشگری در این کشور به ۷.۵ میلیارد دلار می‌رسد، گفت: ضروری است برای تسریع در جذب گردشگران خارجی، تعداد مبتلایان کرونا به کمتر از پنج‌هزار نفر در روز برسد.

او با اشاره به برنامه ترکیه برای جذب ۳۰ میلیون گردشگر، اظهار کرد: اکنون و پس از پایان قرنطینه کامل، اگر اقدامات را رعایت نکنیم، می‌توانیم با ۴۰ هزار و یا ۵۰ هزار مبتلا به کرونا مواجه شویم. ممکن است با دشواری‌هایی روبه‌رو شویم که فراتر از مشکلات امروز باشد. بنابراین ما باید با همدلی و تلاش، بر این روند به موثرترین روش غلبه کنیم.

در ایران نیز فعالان گردشگری از دولت درخواست کرده بودند واکسیناسیون صنعت گردشگری را در اولویت قرار دهد. معاون گردشگری در همین رابطه گفته است: موضوع در اولویت قرار گرفتن واکسیناسیون کرونا ویژه فعالان گردشگری از طریق دو مسیر وزارت بهداشت و شرکت‌های تولیدکننده واکسن داخلی در حال پیگیری است.

تیموری همچنین گفته که درباره اجازه ورود به اتباع کشورهایی که واکسینه شده‌اند و به نوعی تهدید و نگرانی برای جامعه ایرانی ایجاد نمی‌کنند، با وزارت امور خارجه، وزارت بهداشت و رییس‌جمهوری مکاتباتی داشته است.

درخواست برای بازگشایی مرزها به روی گردشگران واکسینه‌شده از سال گذشته مطرح شده، اما هنوز پاسخ مشخصی به آن داده نشده است. ایران همزمان با شیوع ویروس کرونا صدور ویزای توریستی را برای اتباع خارجی متوقف کرده است. فعالان گردشگری می‌گویند نداشتن برنامه مشخص برای بازگشایی مرزها و ازسرگیری دوباره صدور ویزا باعث شده بسیاری از گردشگران که قبلا قصد سفر به ایران داشتند، مقاصد دیگری را جایگزین کنند.