امنیت شغلی و بیمه هنرمندان معضلی دیرینه است که در دوران کرونا بیش از هر زمان دیگری نمود پیدا کرد. در سال‌های اخیر به واسطه شکل گیری صندوق اعتباری هنر، معضل بیمه تا حدودی رفع و رجوع شد ولی همین بیمه هم حکایت کاچی به از هیچی است زیرا بیمه‌ای که به هنرمندان تعلق گرفته، کمترین خدمات را، آن هم با تاخیر ارایه می‌دهد و در مقابل، اعضای صندوق که عموما درآمدهای آنچنانی ندارند، موظف به پرداخت بیشترین حق بیمه هستند.

در همین زمینه با چند تن از اهالی تئاتر که عضو هیات مدیره انجمن‌های گوناگون خانه تئاتر هستند، به گفتگو نشستیم و ارزیابی آنان را از خدمات رسانی به هنرمندان بویژه در دوران کرونا جویا شد. آنان به واسطه جایگاه صنفی‌شان در جریان مشکلات هم‌صنفی‌های خود هستند چراکه اعضای خانه تئاتر مسائل این چنینی را با هیات مدیره انجمن‌های خود مطرح و پیگیری می‌کنند.

کمک‌هایی که به جایی نمی‌رسد

بهرام سروری‌نژاد در این باره می‌گوید: میزان رضایت اعضا به کارایی کمک‌های صندوق برمی‌گردد؛ تاکنون دو کارت هدیه اهدا شده که با توجه به تعداد اعضای صندوق، کار بزرگی است ولی در نگاه کلی که بچه‌ها امکان کار نداشته‌اند، مجموع 3 میلیون حمایت، به هیچ جای زندگی آنان نمی‌رسد و حتی کفاف اجاره‌خانه دو ماه را هم نمی‌دهد. از سوی دیگر وامی که برای حمایت از اعضا در نظر گرفته شده بود، شرایط خوبی نداشت. با این حال آقای گیل‌آبادی، مدیر عامل خانه تئاتر اقدامات موثری انجام داده و به بعضی از اعضا که مشکل معیشتی داشتند، کمک‌های مقطعی شده است که کاش می‌توانست ثابت باشد.

او درباره خدمات درمانی صندوق هم توضیح می‌دهد: تنها در صورتی می‌توان خدمات خوبی گرفت که به مراکز تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی مراجعه کنیم. به عنوان نمونه شخصا بیش از 2 میلیون تومان هزینه عینک دو دید (دوربین و نزدیک بین) دادم که بیمه تکمیلی 350 هزار تومان آن را پرداخت. صندوق می‌توانست با بیمه تکمیلی بهتری قرارداد ببندد. اگر قرار به بستری شدن هم باشد، تنها وقتی حمایت درستی می‌گیریم که در مراکز درمانی تامین اجتماعی بستری شویم. در غیر این صورت، خدمات بیمه‌ای در دیگر مراکز درمانی بسیار ضعیف است.

برقراری ارتباط با صندوق مشکل است

میترا کریمخانی عضو هیات مدیره انجمن نمایشگران عروسکی هم معتقد است که هنرکارت و دیگر حمایت‌هایی که از کانال صندوق انجام می‌شود، بسیار خوب است ولی هنرکارت‌ها به دست تعدادی از اعضای صندوق نرسیده و در این زمینه مشکلات و پرسش‌هایی وجود دارد.

او بیمه تکمیلی را نیز بسیار ضعیف ارزیابی می‌کند و اضافه می کند: بیمه تکمیلی فعلی مشکلات بسیاری ایجاد می‌کند و هیچ رابطی هم برای تماس با صندوق نیست. به همین دلیل دایم سرگردانیم در حالیکه یک خط تلفن که 12 ساعت در روز پاسخگو باشد، هم مشکل ما را حل می‌کند ولی برقراری ارتباط با صندوق بسیار دشوار است.

گزارش سوء تغذیه داشتیم

هادی عامل هاشمی، عضو هیات مدیره کانون کارگردانان با اشاره به مشکلاتی که در زمینه پرداخت حق بیمه سه ماهه اول سال برای اعضای صندوق ایجاد شد، ادامه می‌دهد: به دلیل ضعف بسیاری که در این زمینه وجود داشت، نزدیک بود، بیمه بعضی از اعضا باطل شود. متاسفانه در این مدت تصمیمات خوبی گرفته نشد تا جایی که در خانه تئاتر، گزارش "سوءتغذیه" داشتیم. البته مدیر عامل خانه تئاتر تلاش بسیاری می کند ولی وزارت ارشاد، مشکلات بسیار دارد درحالیکه بسیاری جاها بیمه بیکاری می‌پردازند اما حتی وامی هم که برای ما در نظر گرفته شد، شرایط خوبی نداشت.

او اضافه می‌کند: کرونا ضعف‌های مدیریتی ما را نشان داد. مثلا وقتی قرار است کمکی از طریق صندوق انجام شود، هزار کانال دارد و تا به دست اعضا برسد، از هزار راه باید بگذرد و معلوم نیست در نهایت با چه مدت تاخیر و به چه شکل و شمایلی به دست اعضا برسد.

وجود صندوق بسیار خوب است اما...

مریم رحیمی، عضو هیات مدیره انجمن بازیگران با اعتقاد بر اینکه وجود صندوق اعتباری هنر بسیار ضروری است، در عین حال از مشکلات آن هم سخن می‌گوید. او در ارزیابی مفصل خود از خدمات ارایه شده به هنرمندان عنوان می کند: صندوق می‌تواند خدمات خوبی داشته باشد و پیش از این نیز داشته ولی مشکلاتی هم دارد که باید برطرف شود. یکی از مهم‌ترین خدماتی که به واسطه صندوق به هنرمندان ارایه می‌شود، بیمه است.

ضعیف‌ترین بیمه را داریم

او اضافه می‌کند: بیمه ما یعنی بیمه تامین اجتماعی از اساس ضعیف است و این به وزارت ارشاد مربوط می‌شود نه صندوق. اگر بیمه ما را با بقیه بیمه‌ها مثلا حتی با بیمه دوستان ما در بخش نمایش رادیو مقایسه کنیم، تفاوت را به وضوح می‌بینیم و البته که شرایط آنها از بیمه ارشاد به مراتب بهتر است.

این بازیگر با ابراز تاسف از اینکه اعضای صندوق اعتباری هنر کمترین حقوق بازنشستگی را دارند، ادامه می‌دهد: تمامی اعضای صندوق اعتباری هنر با کف پایه حقوق بازنشست می‌شوند، حتی پیشکسوتان بسیار مجرب تئاتر و این مساله‌ای است که باید راه حلی برایش اندیشیده شود.

رحیمی بیمه درمان صندوق اعتباری را هم ضعیف توصیف می‌کند و می‌افزاید: شخصا از بیمه درمانی تامین اجتماعی و تکمیلی استفاده نمی‌کنم ولی در جریان مشکلات دوستان هستم . با یکی دومثال بخشی از مشکلات را مطرح می‌کنم؛ سقف ویزیت بیمه تکمیلی صندوق در یک سال 200 هزار تومان است درحالیکه حق ویزیت پزشکان بین 50 تا 160 هزار تومان است و خب واضح هست که با آن دویست هزار تومان به طور متوسط نهایتا سه بار در سال می‌توان به پزشک مراجعه کرد و آیا این معقول هست ؟ این سقف واقعا بر چه اساسی تعیین شده ؟!

سقف هزینه مشخص شده برای دارو در حد شوخی است

او ابراز تاسف می‌کند: از سه هزار و پانصد عضو خانه تئاتر بالای 200 نفر بیماری خاص دارند. بیماری خاص یعنی چکاپ، دارو، آزمایش و ویزیت مداوم ماهانه ، آن هم با هزینه‌های بسیار بالا ولی سقف تهیه دارو در یک سال بین 250 تا 300 هزار تومان است که شبیه شوخی است!!! بویژه برای جامعه تئاتری که از نظر درآمد جزو ضعیف‌ترین اقشار هستند.

رحیمی با ابراز تاسف از ضعیف بودن خدمات بیمه تکمیلی، خواستار توجه بیشتر به این مقوله و انتخاب بیمه تکمیلی بسیار قوی برای هنرمندان تئاتر شد.

این عضو هیات مدیره انجمن بازیگران خانه تئاتر با ابراز تاسف از مشکلاتی که هنرمندان در زمینه بیمه تکمیلی دارند، ادامه می‌دهد: حالا علاوه بر این مبالغ اندک که اشاره کردیم، پرداخت‌هانیز تاخیر بسیار دارند و گاهی حتی تا چهار پنج ماه هم زمان می‌برد.

او یادآوری می‌کند: همکار عزیز ما آقای بیژن افشار در فروردین برای بار دوم با فاصله سه ماه و نیم به کرونا مبتلا شدند و این در حالی بود که می‌گفتند هنوز بیمه تکمیلی مبلغ مربوط به هزینه درمان کرونای بار اول‌شان را نپرداخته!!! ایشان متاسفانه براثر کرونا فوت شدند. حالا دوستان بیمه آیا عذاب وجدان ندارند از این همه تاخیر ؟!

رحیمی با ارایه توضیحاتی درباره تفاوت بیمه‌های ارگان‌ها با بیمه هنرمندان می‌گوید: در حالت کلی که بیمه 30 درصد هست، معمولا کارفرما 23 درصد حق بیمه را می‌پردازد و کارکنان، 7 درصد آن را ، ولی ما که 18 درصد هستیم ، تقریبا ۹درصد حق بیمه‌مان را خودمان و حدود ۹ درصد را ارشاد می‌پردازد و این برای خانواده تئاتر با درآمدهای ناچیزشان بسیار سخت است و تازه این شرایط در دوره کرونا به مراتب سخت‌تر هم شده است، چون تقریبا یک سال و چهار ماه است که بسیاری از اهالی تئاتر امکان کار نداشته‌اند درآمدی هم به دست نیاورده‌اند. کسانی هم که در این مدت و در مقاطع بازگشایی سالن‌ها کار کرده‌اند، عموما زیان دیده‌اند.

دولتمردان مشکلات صندوق را حل کنند

این فعال تئاتر یادآوری می‌کند: صندوق مشکلاتی دارد که باید از طریق دولتمردان حل شود چون خود صندوق هم در این زمینه‌ها دخیل نیست ولی یکی از نقاط ضعف خود صندوق، پاسخگویی است. تعداد اعضای صندوق و مراجعه‌کنندگان به آن زیاد ولی کارکنان صندوق کم‌شمار هستند. به عنوان نمونه هنوز هنرکارت به دست بسیاری از اعضای ما نرسیده که در این زمینه پرسش بسیار است و یا پرسش‌های متعددی که درباره بیمه تکمیلی وجود دارد، اغلب بی‌پاسخ می‌ماند. پیش از این نماینده بیمه تکمیلی هفته‌ای دو یا سه روز در خانه تئاتر حضور داشت ولی اکنون این حضور بسیار کمرنگ شده است. لازم است صندوق تعداد تلفن‌های پاسخگویی را بیشتر کند. ضمن اینکه برخی از کارکنان صندوق خودشان اطلاعات کافی درباره پرسش‌های اعضا ندارند.

او با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی رعایت پروتکل‌های بهداشتی ضروری است، خاطرنشان می‌کند: شرایط فعلی قابل درک و طبیعی است که در این وضعیت مخاطبان کمتری به تئاتر بیایند، بنابراین اجرای تئاتر تقریبا به زیان گروه است ولی اغلب بچه‌های تئاتری برای عشق‌شان و حفظ روحیه و ایجاد حال خوب کار می‌کنند با وجودی که می‌دانند پولی در بین نیست. هر چند تئاتر پیش از کرونا هم منبع درآمد خوبی نبوده است.

رحیمی با اشاره به اینکه لازم است بودجه‌ای برای جبران خسارت‌هایی که به گروه های نمایشی وارد آمده، به صندوق اعتباری هنر پرداخته شود، اضافه می‌کند: تا به حال دو کارت هدیه به مبلغ یک میلیون و نیم ارایه شده است که جای قدردانی دارد ولی اصلا کافی نیست.

بیگانه نیستیم

او با یادآوری اعتراض در سکوت هنرمندان تئاتر مقابل مجلس شورای اسلامی که سال گذشته برپا شد، می‌افزاید: به دنبال آن تحصن، جلسه‌ای هم میان اعضای هیات مدیره خانه تئاتر و اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس برگزار شد و وعده‌های شیرینی هم داده شد ولی ما همچنان منتظر اجرایی شدن این وعده‌ها هستیم اما متاسفانه در این شرایط سخت که زندگی جامعه تئاتری به دشواری می‌گذرد، دوستان بسیار سرصبر هستند به طوری که بعد از گذشت 5 ماه از آن اعتراض در سکوت هنوز نتیجه مشخص و به مرحله اجرا رسیده‌ای اتفاق نیفتاده است.

این عضو خانه تئاتر با یادآوری شرایط سخت اجرای نمایش تاکید می‌کند: بیکاری بچه‌های تئاتری به معنای تنبلی آنان نیست چراکه خود تئاتر کار بسیار دشواری است. در دوران کرونا هم که تئاتر تعطیل شده، بسیاری از بچه‌های ‌تئاتری برای تامین زندگی خود به کارهای دیگری روی آورده‌اند اما دولتمردان ما به این فکر نمی‌کنند که این قشر در طی یک سال و نیم بیکاری چگونه زندگی خود را می‌گذرانند!! باور کنید که ما هم اهالی همین مرز و بوم هستیم و بیگانه نیستیم.

رحیمی در پایان با اشاره به انتشار خبری مبنی بر کمک 350 میلیاردی به صندوق اعتباری هنر برای حمایت از هنرمندانی که در دوره کرونا متضرر شده اند خاطرنشان می‌کند: این بودجه تصویب شده و قرار است در اختیار صندوق قرار بگیرد؛ ولی فراموش نشود این بچه‌های تئاتر بودند که کارد به استخوان‌شان رسیده بود و جلوی مجلس اعتراض در سکوت داشتند که نتیجه‌اش این مصوبه بود . و از سوی دیگر هر چند همه اقشار هنرمندان در این دوره متضرر شدند ولی تئاتری‌ها بیش از همه خسارت دیدند، چرا که سالن‌های تئاتر به طور کامل تعطیل شدند و ضروری است در تخصیص این حمایت مالی نگاه ویژه‌ای به اهالی تئاتر بشود.