با عوارض مصرف شیرین کننده های مصنوعی آشنا شوید

انواع مختلفی از قندهای مصنوعی وجود دارد که احتمالا متوجه آن ها در نوشابه های گازدار، شیرینی، فست فودها و موادغذایی کنسروی شده اید. قند های مصنوعی به تولید کنندگان اجازه می دهد تا محصولات شان را تحت عنوان " رژیمی " یا " بدون قند " به فروش برسانند و به اصطلاح آن را سالم جلوه دهند؛ اما با این وجود ایمنی و عوارض جانبی آن ها جای بحث دارد که در این قسمت از بهداشت و سلامت در این باره توضیح خواهیم داد.

شیرین کننده های مصنوعی چگونه عمل می کنند ؟

شیرین کننده های مصنوعی به عنوان جایگزین قند شناخته می شوند و غالبا شیرین تر از قند هستند اما حاوی کالری بسیارکم یا فاقد کالری هستند زیرا اکثر آنها " متابولیزه ناقص " هستند که تحت عنوان شیرین کننده های مغذی شناخته می شوند یا اصلا متابولیزه نمی شوند که به عنوان شیرین کننده های غیرمغذی شناخته می شوند. شیرین کننده های مصنوعی توسط بدن انسان متابولیزه نمی شوند زیرا بدن ما آنزیم های لازم برای هضم را ندارد.

شیرین کننده های مصنوعی با تحریک سلول های حسی مشابه در جوانه های چشایی انسان کار می کنند تا هنگام چشیدن طعم شیرین ماده ای چون شکر به مغز ما سیگنال بفرستد. از آنجا که شیرین کننده های مصنوعی بین 200-20000 برابر شیرین تر از شکر هستند، تولید کنندگان می توانند در فرمولاسیون خود از آن به مقدار کم استفاده کنند به طوری که تقریبا هیچ کالری به ماده تولید شده اضافه نمی کنند.

انواع شیرین کننده های مصنوعی

انواع شیرین کننده های مصنوعی مورد تایید سازمان بهداشت عبارتند از:

• پتاسیم آسسولفام
• آسپارتام
• نئوتام
• ساخارین
• عصاره میوه لو هان گوا
• گلیکوزیدهای استیول با خلوص بالا (استویا)
• ساکرالوز

عوارض جانبی شیرین کننده های مصنوعی

متاسفانه برخی تحقیقات نشان می دهد که شیرین کننده های مصنوعی می توانند تاثیرات مخربی بر سلامتی داشته باشند. تحقیقات دیگر نشان می دهد که اگر از سلامت خوبی برخوردار باشید، شیرین کننده های مصنوعی عوارض جانبی بدی در شما ایجاد نمی کنند. اگر تمایل دارید در مورد عوارض جانبی شیرین کننده های مصنوعی اطلاعات بیشتری کسب کنید ادامه مطلب را از دست ندهید.

1- برای سلامت دهان و دندان مضرند

مصرف شیرین کننده های مصنوعی با سلامت دهان و دندان در ارتباط است. براساس مطلعات اخیر؛ نوشیدنی های ورزشی و نوشابه های فاقد شیرینی یا حاوی شیرین کننده مصنوعی به همان اندازه نوشیدنی های قند دار خطرناک هستند. به طور معمول این نوشیدنی ها و بسیاری از آبنبات های بدون قند حاوی اسیدهایی مانند اسید سیتریک و اسید فسفریک هستند که باعث طعم دهی محصولات می شود. اگرچه این اسیدها مینای دندان را تجزیه می کنند اما پوسیدگی مشابه قندمعمولی را به همراه ندارند. آدامس های فاقد قند برای دندان ها بی ضرر محسوب می شود (اگرچه ممکن است بر سایر سیستم های بدن تأثیر بگذارد). برخی از انواع آدامس های بدون قند حتی برای دندان ها نیز مفید هستند، مانند آدامس های طبیعی ساخته شده با زایلیتول ( الکلی گیاهی، طبیعی و طعم شیرین ). این ممکن است جایگزین ایمن تری برای کسانی باشد که واکنش های ضعیفی به آدامس های بدون قند اصلی دارند.

2- روی مغز تاثیر می گذارنند

برخی از اطلاعات حاکی از آن است که وقتی از شیرین کننده های مصنوعی استفاده می کنید باعث می شود آن ها از سد خونی مغز عبور کرده و عملکرد هیپوکامپ را مختل کنند. این اتفاق باعث کاهش حساسیت به سیگنال های دریافتی، تنظیم بی نظمی رفتار های پرخوری و در نتیجه ولع و افزایش مصرف غذا خواهد شد.

3- میل به طعم شیرین را بیشتر می کنند

مصرف شیرین کننده های مصنوعی باعث باز نگه داشته شدن عملکرد جوانه های چشایی می شود. کسانی که از شیرین کننده های مصنوعی استفاده می کنند ممکن است به طعم های فوق العاده شیرین عادت کنند. این باعث می شود ذائقه آن ها تغییر کرده و لذت شان از غذاهای شیرین و طبیعی چون میوه های تازه، غذاهای سالم مانند غلات کامل یا سبزیجات کاهش یابد.

4- باکتری های بد روده را افزایش میدهند

برخی از مطالعات نشان می دهد که شیرین کننده های مصنوعی میکروبیوتای طبیعی روده را تحت تاثیر قرار می دهند یا به عبارت دیگر می توانند باکتری های بد روده را افزایش دهند. این اتفاق می تواند به چاقی و سندروم متابولیک منجر شود. از آن جا که روده ما بسیاری از هورمون های تبادلات شیمیایی بدن را ایجاد می کند اختلال در سندروم متابولیک منجر به اختلال در سلامتی و ایجاد بیماری خواهد شد.

5- میتوانند باعث بروز دیابت شوند

شیرین کننده های مصنوعی میکروبیوتای روده را تغییر می دهند. طبق مطالعه اخیر در زمینه فیزیولوژی رفتاری، مصرف شیرین کننده های مصنوعی با اختلال در تحمل گلوکز ارتباط دارد که باعث افزایش قند خون شده و در نتیجه خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد. چنان چه مبتلا به دیابت نوع 2 هستید، شیرین کننده های مصنوعی می توانند همین تاثیرات را در روده ایجاد کنند، مدیریت سطح قندخون را دشوارتر کرده و شمت را در معرض عوارض و مشکلات جانبی دیابتی بیشتری قرار دهد.

6- با خطر ابتلا به سرطان مرتبط هستند

اولین شیرین کننده مصنوعی که در دهه 1970 ساخته شد، سیکلامات است اما بلافاصله توسط سازمان غذا و داروی کشور ممنوع شد زیرا در مطالعات حیوانات آزمایشگاهی نشان داد که باعث سرطان می شود. اگرچه این مطالعات در انسان تکرار نشده است اما محتاط بودن لازم است.

7- منجر به مشکلات متعدد دستگاه گوارش میشوند

دیس بیوز روده که اغلب با سندروم روده تحریک پذیر همراه است، بسیار شایع بوده و نه تنها منجر به نفخ شکم و درد می شود بلکه توانایی فرد را در دریافت بیشترین مواد مغذی و سلامت سیستم ایمنی بدن کاهش می دهد و در نتیجه خطر وجود اختلالات التهابی مزمن افزایش خواهد یافت.

8- کالری زیادی دارند

شیرین کننده های مصنوعی می توانند غیر مغذی باشند، اگرچه بیشتر شیرین کننده های مصنوعی زیرشاخه محصولات غیرمغذی قرار می گیرند. آن ها جایگزین های قند مصنوعی هستند که فاقد کالری و کربوهیدرات می باشند اما ممکن است از گیاهان طبیعی به وجود آمده و چندین برابر شیرین تر از قند باشند. دسته دیگر شیرین کننده های مصنوعی مغذی آسپارتام است. این شیرین کننده ها ممکن است در مقایسه با شکر کالری کمتری داشته باشند اما به غذاها کالری بیشتری اضافه کنند.

9- باعث پرخوری می شوند

آیا تا به حال توجه کرده اید که چگونه بعد از مصرف نوشابه رژیمی همراه با یک وعده غذایی ، بیش از حد معمول غذا می خورید یا بعد از اتمام وعده غذایی میل بیشتری به غذا دارید ؟ در حالی که قرار است شیرین کننده های مصنوعی به ما در کاهش کالری دریافتی کمک کنند، ممکن است عکس این قضیه رخ دهد. شیرین کننده های مصنوعی حسگرهای طعم شیرین را تحریک می کنند و میزان انسولین را به همان روشی که قند می خورید افزایش می دهند.

این اتفاق باعث می شود که کالری بیشتری از آنچه از شیرین کننده مصنوعی صرف نظر می کنید، بخورید که خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را افزایش می دهد.

10- مصرف آسپارتام برای همه مناسب نیست

آسپارتام برای استفاده در مواد غذایی به عنوان یک شیرین کننده مغذی تأیید شده است. آسپارتام حاوی کالری است اما از آنجا که حدود 200 برابر شیرین تر از قند معمولی است، مصرف کنندگان احتمالاً مقدار بسیار کمتری از آن را استفاده می کنند. آسپارتام با گرم شدن، شیرینی خود را از دست می دهد، بنابراین به طور معمول در موادغذایی پخته شده استفاده نمی شود. فنیل آلانین، یکی از اجزای آسپارتام است و افرادی که به یک بیماری مادرزادی نادر معروف به فنیل کتونوریا مبتلا هستند، باید از مصرف آن خودداری کنند.

در حالی که مطالعات انجام شده در مورد عوارض جانبی شیرین کننده های مصنوعی بی نتیجه است، بسیاری از افراد گزارش می کنند که پس از خوردن غذاها یا مصرف نوشیدنی های تهیه شده با آسپارتام، دچار مشکلاتی چون سر درد، تشنج، سرگیجه، افسردگی، مشکلات گوارشی، نفخ و ...شده اند.

حرف آخر

سازمان بهداشت غذا و دارو ایمنی شیرین کننده های مصنوعی را با اطمینان از این که مضراتی برای جمعیت عمومی ندارد، تنظیم می کند. هر نوع جایگزین شکر به میزان مصرف روزانه قابل قبول است. مطالعات تحقیقاتی متناقضی وجود دارد، برخی نشان می دهد که شیرین کننده های مصنوعی ولع مصرف شیرینی جات و وزن بدن را افزایش می دهند و برخی دیگر هیچ تأثیری ندارند. توصیه می شود از هر گونه تغییر در ترجیحات و میل به ذائقه خود آگاه باشید تا بدانید که این شیرین کننده ها چگونه بر آن ها تأثیر می گذارند.