نگاهی به روز قلم در تقویم ایران

قلم در زندگی بشر بسیار پر اهمیت است تاجایی که در قرآن کریم به قلم و آنچه می نویسد، سوگند یاد شده است. ( ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ ، آیه 1 سوره القلم ). اهمیت قلم و نگارش آنگونه است که تا ابد باقی است اما بیان زبان با زمان کهنه می شود. به دلیل اهمیت قلم و نگارش و نویسندگی در تقویم ایران روزی به نام ( روز قلم ) وجود دارد. با تبریک روز قلم به تمام نویسندگان و اهالی قلم، در ادامه این بخش ازتاریخ روز قلم و علت نامگذاری این روز را آورده ایم.

تاریخ روز قلم

در تقویم ایران چهاردهم تیرماه، روز «قلم» نامگذاری شده است. این روز، روزی برای ارج نهادن به اهالی قلم؛ برای نویسندگان، مترجمان، منتقدان، پژوهشگران و .... است.

نامگذاری روز قلم

اعضای انجمن قلم ایران پس از مدت ها که در پی انتخاب روزی برای اهالی فرهنگ و قلم و برگزاری برنامه های فرهنگی مناسب برای این قشر بودند، در سال 1381 و پس از بررسی تاریخ های متفاوت، روز چهاردهم تیرماه را به عنوان روز قلم پیشنهاد دادند. این تاریخ در نهایت به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و به نام روز قلم نامگذاری شد.

علت انتخاب چهاردهم تیرماه به عنوان «روز قلم»

چهاردهم تیرماه به دو دلیل به عنوان روز قلم انتخاب شد:

جشن تیرگان و به رسمیت شناختن کاتبان در زمان هوشنگ

پیشینیان ما در روز 13 تیرماه که نام ماه و روز یکی می شد، جشنی را به نام جشن تیرگان برگزار می کردند. آنها در این روز مراسم های آیینی زیادی برگزار می کردند. در همین روز هوشنگ، از پادشاهان پیشدادی، کاتبان را به رسمیت شناخت و به مردم دنیا دستور داد تا در روز جشن لباس کاتبان را بپوشند و مقام آنان را عزیز دارند. (آثارالباقیه، ابوریحان بیرونی، فصل نه، عید تیرگان)

روز سیارۀ عطارد یا همان تیر

عُطارِد به کاتب ستارگان معروف است. در اشعار فارسی عطارد را کاتب، انشاکننده یا نویسندۀ سیارات دانسته اند. عطارد را در گذشته به نام «تیر» می شناخته اند و به همین خاطر روز تیرگان، یعنی همان شب سیزدهم تیرماه را روز مخصوص سیارۀ تیر (همان عطارد) می نامیدند.

تاریخ نوشتن

نوشتار یکی از بزرگترین اختراعات تاریخ بشر است. تاریخ نوشتار به بیست هزار سال پیش باز می گردد و با محدود ساختن به نظام های نوشتاری مدوّن، رقمی حدود شش هزار سال پیش را نشان می دهد. سومری ها نخستین کسانی بودند که خط را اختراع کردند.

پیشینیان برای نوشتن از سنگ، چوب، پوست حیوانات، برگ درختان، استخوان، موم، ابریشم، پنبه استفاده می کردند. در طول تاریخ، بسیاری از افراد با استفاده از ابزارهای تیز چون سوزن، چاقو و... خطوطی را کنده کاری می کردند. نخستین طرز نوشتن نوشتن با عکس بود که تقریبا همه اقوام ابتدایی از آن استفاده می کردند. استفاده از نشانه های تصویری در آثار باستانی مصر و چین نیز دیده شده است اما ابداع سومری ها بود که به پیدایش خط میخی منجر شد.

با اختراع نوشتن بود که بشر توانست تاریخ را به یادگار بگذارد و دانسته های خود را محفوظ نگاه دارد و پیشرفت کند.

در آخر به همه نویسندگان و اهالی اهل قلم این روز را تبریک می گوییم.

قلم، تجلی نور در سینه ظلمت.

قلم، پژواک علم در صفحه جهل.

قلم، شور تپیدن در قلب احساس.

قلم، تراوش خیال در ذهن سکوت.

قلم، طراوت عقل در نمایش عشق.

قلم غزل زیبای نیاز در برابر ناز خداوند است، که شور عشق را در کلام دل انگیز وحی می ریزد.