سویه لامبدا (Lambda) سارس-کوو-۲، اولینبار در پرو شناسایی شد و اکنون در بیش از ۳۰ کشور جهان مشاهده شده است.
دانشمندان و کارشناسان، جدیدترین سویه ویروس عامل بیماری کووید-۱۹ را تهدیدی جدید برای دستاوردهای سال گذشته در مقابله با این ویروس میدانند.
سویه لامبدا چیست؟
ویروسها تمام مدت جهش و سویههای مختلفی از خود تولید میکنند. این سویه که قبلا با نام C.۳۷ شناخته میشد، اولین بار در دسامبر سال ۲۰۲۰ در پرو شناسایی شد. بر اساس اظهارات سازمان بهداشت جهانی، لامبدا موجب ۸۲ درصد ابتلا در ماه مه و ژوئن در پرو بوده که بالاترین نرخ مرگومیر جهان را نیز رقم زده است.
لامبدا، الگوی منحصربهفرد از هفت جهش در پروتئین سنبله دارد که ویروس از آن برای آلوده کردن سلولهای انسانی استفاده میکند. البته جهشی به نام L۴۵۲Q برای محققان جالب بوده زیرا شبیه جهش L۴۵۲R است و به نظر میرسد در ایجاد عفونت زیاد نوع دلتا نقش دارد.
خطرات سویه جدید چیست؟
سویه لامبدا با انتقال و مقاومت بالاتر در برابر آنتیبادیها معرفی شده اما متخصصان بهداشت میگویند که برای اثبات این واقعیت به اطلاعات بیشتری نیاز است.
پروتئین سنبله نوع لامبدا، الگوی منحصربهفرد از هفت جهش (Δ۲۴۶-۲۵۲, G۷۵V, T۷۶I, L۴۵۲Q, F۴۹۰S, D۶۱۴G, T۸۵۹N) دارد که L۴۵۲Q آن مشابه جهش L۴۵۲R گزارش شده در انواع دلتا و اپسیلون است.
همچنین مشخص شده است که جهش L۴۵۲R از آنتیبادیهای ایجاد شده فرار میکند و باعث افزایش عفونت ویروسی میشود. دادههای کنونی نشان میدهد که جهش L۴۵۲Q موجود در نوع لامبدا ممکن است خصوصیات مشابهی از عفونت نوع دلتا داشته باشد.
بهداشت عمومی انگلیس خاطرنشان کرد: در حال حاضر، هیچ مدرکی وجود ندارد که این سویه باعث بیماری شدیدتر یا کاهش تاثیر واکسنهایی کنونی شود.
علائم سویه لامبدا چیست؟
بر اساس موارد رسمی منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی، بیماران مبتلا به کووید-۱۹ بهطور معمول یکی از علائم اصلی تب، سرفه خشک و خستگی را گزارش کردند البته علائم کمتر شایع شامل درد، گلودرد، اسهال، ورم ملتحمه، سردرد، از دست دادن حس بویایی و چشایی، بثورات پوستی یا تغییر رنگ انگشتان دست و پاست.
شیوع لامبدا در کدام کشورهاست؟
حتی اگر میزان آلودگی و انتقال سویه لامبدا هنوز مشخص نشده باشد حدود ۳۰ کشور در سراسر جهان این سویه را گزارش کردند. اگرچه به وضوح سویه غالب در پرو است که بیش از ۸۰ درصد موارد را تشکیل میدهد اما از ماه مه و ژوئن در بیش از ۳۱ درصد نمونههای شیلی نیز مشاهده شده است.
به تازگی، بهداشت عمومی انگلستان نیز اعلام کرده که تعداد معدودی از موارد ناشی از لامبدا در این کشور شناسایی شده است و آن را بهعنوان «عامل بالقوه افزایش انتقال یا افزایش احتمال مقاومت در برابر آنتیبادیهای خنثیکننده» تشخیص داده است.
در حال حاضر و با راه یافتن این ویروس به اروپا، مکانی که همچنان با نوع دلتا در نبرد است، هنوز مشخص نیست که لامبدا به دلیل عدم مطالعه به چه میزان از نگرانی تبدیل شود.
ژایرو مندس، مشاور منطقهای سازمان بهداشت پان آمریکا (PAHO) در زمینه بیماریهای ویروسی در حال ظهور در ۳۰ ژوئن گفت: این بیماری در هشت کشور آمریکای لاتین و کارائیب شناسایی اما به طور پراکنده در بیشتر کشورها مشاهده شده است. هنوز شواهد واضحی وجود ندارد که ویروسی با انتقال بالا باشد.
اثربخشی واکسنها در برابر سویه لامبدا چه میزان است؟
محققان دانشگاه شیلی، سانتیاگو با استفاده از نمونههای خون کارکنان بهداشتی محلی که دو دوز واکسن کروناوکس (CoronaVac) چین را دریافت کرده بودند، اثر لامبدا بر عفونت ویروسی را مطالعه کردند. نتایج تحقیقات آنان در مقالهای پیش چاپ، منتشر شده است و نشان میدهد که لامبدا نسبت به گاما و آلفا عفونیتر است و بهتر میتواند از آنتیبادیهای تولید شده از واکسیناسیون فرار کند.
از طرف دیگر، نتایج مطالعه دانشکده پزشکی گروسمن نیویورک که هنوز نتایج آن توسط محققان تکرار نشده است در سوم جولای منتشر شد و نشان میدهد که واکسنهای mRNA در برابر سویه لامبدا موثر هستند.
بااینحال، هر دو این مطالعات هنوز مورد بررسی قرار نگرفتند و اطلاعات دقیق در مورد اثر واکسن در برابر نوع لامبدا مشخص نشده است.