بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار از افزایش قیمت کالا‌ها اساسی در یک سال گذشته، برنج درجه یک ۵۵ درصد، شیرینی خشک ۶۴ درصد، ماهی ۷۷ درصد، شیر ۴۲ درصد، ماست ۶۴ درصد، پنیر ۶۹ درصد، تخم مرغ ۴۶ درصد، قند ۶۶ درصد، شکر ۷۰ درصد و رب گوجه فرنگی ۸۵ درصد گران شده‌اند.

وحید شقاقی شهری، اقتصاددان در مورد پیش بینی تورم سه ماه پایانی سال ۱۴۰۰ به فرارو گفت: برآورد‌ها نشان می‌دهد که ما سال ۱۴۰۰ را با تورم ۴۲ تا ۴۵ به اتمام خواهیم رساند. در آذر ماه نرخ تورم به ۴۳.۴ رسید، اما در این سه ماه آخر سال تورم یا در مسیر نزولی به سمت ۴۲ درصد می‌رود یا در سیر صعودی به سوی ۴۵ درصد حرکت خواهد کرد.

وی افزود: البته هر دو این‌ها بستگی به انتظارات تورمی دارد. یعنی با توجه به اینکه ارز ۴۲۰۰ تومان حذف نشده است و تا پایان سال حضور خواهد داشت و به سال بعد موکول شده است، کلیدی‌ترین عاملی که می‌تواند تورم سه ماهه آخر سال به سمت ۴۵ درصد یا به سمت ۴۲ درصد هدایت کند، بحث انتظارات تورمی است.

این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به سوالی درباره روند تورم در سال ۱۴۰۱ با توجه به کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۱ نیز گفت: اگر این انتظارات تورمی در سال ۱۴۰۰ پایدار بماند و روند مذاکرات به نتیجه برسد و ما شوک حاصل از انتظارات تورمی را نداشته باشیم، سال آینده تورم حاصل عوامل بنیادین خواهد بود. بدین معنا که حاصل نحوه مدیریت حذف ارز ۴۲۰۰ تومان و همچنین بحث کسری بودجه و منابع درامدی دولت خواهد بود.

چرا کالاها مدام گران می‌شوند؟
علی قنبری کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه افزایش قیمت‌های اخیر در بازار کالا‌های اساسی تحت تاثیر رشد قیمت دلار و افزایش تورم بوده است، گفت: تورمی که طی چند سال مردم تحمل کرده‌اند، نظیر آن در گذشته رخ نداده، طبیعتاً در چنین وضعیتی قیمت‌ها در بازار کالا‌های اساسی و مایحتاج ضروری مردم با افزایش بسیار زیادی روبرو می‌شود.

وی افزود: با توجه به تورم اعلامی از سوی دولت که به صورت رسمی، بالای ۵۰ درصد است، به تبع این موضوع قیمت‌ها از ابتدای سال تاکنون با افزایش سرسام‌آوری روبرو بوده، این در حالی است که قیمت ارزاق عمومی از جمله برنج، حبوبات، روغن، قند و شکر، چای، گوشت، مرغ و ...، این روز‌ها بسیار متورم شده و روز به روز نیز بر قیمت آن‌ها افزوده می‌شود، علاوه بر افزایش تورم و قیمت دلار که دلیل اصلی این بالا رفتن شدید قیمت‌ها هستند، موضوعات دیگری نیز در این میان نقش دارند، که آن‌ها نیز باید مورد بررسی قرار بگیرند.

قنبری اظهار داشت: بنابراین در وهله اول باید قیمت دلار را مدیریت و کنترل کرده و ترمز رشد تورم را نیز کشید، که این موضوعات نیز در کوتاه مدت تنها از طریق احیای برجام و رفع تحریم‌ها امکان پذیر است، بنابراین باید دولت با توجه به مذاکراتی که در وین در جریان است، بتواند برجام را دوباره احیا کند، در غیر این صورت ما همچنان با افزایش تورم و گرانی‌های بیشتر روبرو خواهیم بود.

این اقتصاددان با اشاره به اینکه اتخاذ سیاست‌گذاری‌های غلط نیز در افزایش قیمت کالا‌های اساسی بسیار موثر بوده است، اضافه کرد: در وهله دوم نیز این سیاست‌گذاری‌های اشتباه باعث بیشتر شدن گرانی‌ها شده است، در این زمینه به طور مثال اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالا‌های اساسی، مواد اولیه و دارو، به این منظور بود که کالا‌ها ارزانتر به دست مردم برسد، علیرغم افزایش قیمت دلار، اما در عمل ناکارآمدی این سیاست مشخص شد، بنابراین اگر قرار باشد، همچنان این رویه ادامه پیدا کند، وضعیت فعلی اصلاح نخواهد شد.

وی ادامه داد: دلیل دیگری که موجبات رشد قیمت‌ها را فراهم آورده، نظام توزیع بسیار سنتی کالا است که بسیار معیوب بوده، این نظام توزیع کالا باعث می‌شود، که اجناس به درستی و به قیمت مناسب به دست مصرف کنندگان نرسیده است، در این رابطه دلالان در سایه این نظام معیوب اقدام به دست به دست کردن کالا به منظور افزایش قیمت می‌کنند، یا کالا را احتکار کرده که در زمان گرانی آن را عرضه کنند، بنابراین اصلاح این سیستم و مکانیزه کردن آن از جمله اقداماتی است که می‌تواند وضعیت بازار کالای اساسی سروسامان دهد.

قنبری خاطر نشان کرد: از سویی نظارت بر روی بازار‌های کالایی با توجه به امکانات دولتی ممکن نیست و اگر سیستم توزیع مکانیزه و بر اساس استاندارد‌های روز نشود، باز هم کالا به درستی به دست مصرف‌کننده نخواهد رسید، بنابراین برای کنترل بازار کالا‌های اساسی باید این اقدامات را زنجیروار انجام دهد، در نهایت نیز دولت باید در این زمینه عزم جدی داشته باشد و تمام ارکان دولت در این زمینه هماهنگ باشند، در غیر این صورت وضع بازار‌ها تغییر نخواهد کرد.