علی حیدری، فعال گردشگری از اهواز است، می‌گوید. او هم مثل خیلی از راهنماها و گردشگران از این‌که مدام به در بسته مسجد رنگونی‌ها می‌خورند، معترض است.

حیدری می‌گوید: ما هر جمعه تور داریم، اما از آبان ماه تا همین حالا (اسفندماه)، در مسجد رنگونی‌ها بسته بوده است، درحالی که انتظار داریم حداقل جمعه‌ها به روی گردشگران باز شود.

درهای مسجد رنگونی‌های آبادان از زمان شیوع ویروس کرونا، یعنی از اواخر زمستان سال ۱۳۹۸ برای مدت طولانی بسته شده است و با وجود آن‌که تمام محوطه‌ها، موزه‌ها و اماکن تاریخی فعالیت خود را در آخرین روزهای تابستان ۱۴۰۰ از سر گرفته‌اند، اما وضعیت این مسجد هنوز مشخص نیست و حتی صدسالگی خود را پشت درهای بسته، بدون زائر و نظاره‌گر به پایان برده است.

درهای بسته مسجد رنگونی‌ها که عکس آن، همین هفته گرفته شده است

مسجد رنگونی‌ها با حدود یکصدسال قدمت، هم‌عمر با پالایشگاه نفت آبادان است و ساخت آن به دوره‌ای برمی‌گردد که مهاجران هندی، پاکستانی و برمه‌ای برای کار پالایشگاه نفت راهی آبادان شده بودند. سنگِ بنای مسجد در سال ۱۲۹۰ خورشیدی گذاشته شده و تکمیل آن حدود هشت سال طول کشیده تا مسجدی با تزئینات و معماری‌های زیبا و متفاوت از مساجد ایران، ساخته شود، در اصل معماران مسجد رنگونی‌ها هندی‌ها بوده اند که بنای مذهبی متفاوتی را در آبادان به یادگار گذاشته‌اند. براساس روایتی که گردآوری شده است مهاجران مسلمان آبادان مکانی را برای عبادات خود می‌خواستند که بعدها در زمینی متعلق به شرکت نفت ایران و انگلیس این مسجد را می سازند.

داخل مسجد رنگونی‌ها و تزئینات متفاوت آن

این مسجد در سال ۱۳۷۸ با توجه به ارزش تاریخی و معماری در فهرست آثار ملی ایران ثبت می‌شود. گفته شده که در ساخت این مسجد از لوله‌های نفت و ریل آهن استفاده شده و برای همین ساختمان آن مقاوم بوده، حتی در دوران جنگ که فقط کمی ترک برداشته و بر اثر برخورد خمپاره یک سوراخ ۷۰ سانتی‌متری در مرکز سقف آن ایجاد شده است. میراث فرهنگی یک‌بار قبلا مسجد را مرمت کرده که دستکاری در تزئینات آن مایه اعتراض شده است. در سال ۱۳۹۹ هم طرحی برای مرمت آن آماده شده که هنوز بعد از گذشت یک سال، به اجرا و نتیجه نرسیده است.

طبق گفته مدیر میراث فرهنگی منطقه آزاد اروند که این مسجد در محدوده آن واقع شده است، بیشترین مشکل رنگونی‌ها درحال حاضر رطوبت بسیار بالا، تَرَک و رانش است که اگر با همکاری اداره میراث فرهنگی استان خوزستان مرمت شود، درهای مسجد رنگونی‌ها شبانه روز باز می‌شود.