مذاکرات ایران و سایر طرف‌های برجام در وین، پایتخت اتریش که با حضور غیر مستقیم آمریکا با هدف رفع تحریم‌های ایران و بازگشت واشنگتن به این توافق برگزار می‌شود، چند روزی است که با یک وقفه مواجه شده است و مذاکره‌کنندگان برای رایزنی با پایتخت‌هایشان به خانه بازگشته‌اند. در این میان، برخی مقامات کشورهای حاضر در مذاکرات و رسانه‌ها گمانه‌زنی‌هایی را درباره سرنوشت این گفت‌وگوها مطرح می‌کنند که در بعضی موارد ضد و نقیض به نظر می‌رسد.

ند پرایس سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا شامگاه چهارشنبه گذشته در اظهاراتی درباره آخرین تحولات مذاکرات وین خاطر نشان کرد: ما به حصول توافق احتمالی نزدیک هستیم اما هنوز به آن نقطه نرسیده‌ایم.

وی در ادامه با بیان اینکه "هنوز برخی موضوعات در وین حل نشده باقی مانده‌اند" افزود: در آینده نزدیک خواهیم فهمید که آیا می‌توانیم به آن نقطه برسیم یا نه.

این در حالی است که کریستوفر برگر سخنگوی وزارت امورخارجه آلمان روز پنج‌شنبه درباره روند مذاکرات احیای برجام سخن از پیش‌نویس متن نهایی توافق به میان آورده و گفت: کار ‌روی تهیه پیش‌نویس متن نهایی تکمیل شده است و اکنون باید تصمیمات سیاسی در پایتخت‌ها اتخاذ شود.

وی در ادامه اظهار داشت: ما امیدواریم که این مذاکرات هرچه سریع‌تر به نتیجه برسد.

در شرایطی که به نظر می‌آید مذاکرات به دلیل کارشکنی طرف آمریکایی و ناتوانی طرف غربی در حل موضوعات باقی‌مانده متوقف شده است، حسین امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه کشورمان در گفت‌وگو با لیز تراس همتای بریتانیایی خود تاکید کرد: بیش از هر زمان دیگری به نقطه نهایی توافق نزدیک شده‌ایم؛ لکن آنچه می‌تواند رسیدن به توافق خوب و پایدار را قطعی کند رفتار واقع‌بینانه آمریکا و عدم طرح مطالبات جدید و نادرست است.

وی افزود: اگر همه خطوط قرمزمان رعایت شود، آماده توافق نهایی هستیم.

مقامات ایران بارها تاکید کرده‌اند که تا بر سر همه چیز توافق حاصل نشود، توافق نهایی به دست نخواهد آمد.

نشریه پولیتیکو نیز در گزارشی درباره مذاکرات وین نوشت که دو مقام ارشد دولت بایدن، رئیس جمهور آمریکا در جلسه‌ای محرمانه به کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفته‌اند که حصول توافق در وین نزدیک است.

به نوشته پولتیکو، این دو مقام ارشد دولت جو بایدن روز پنج‌شنبه در جلسه‌ای با قانون‌گذاران آمریکایی گفته‌اند، مذاکرات بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای 2015 به بررسی مسائل آخر رسیده و روسیه از درخواست معافیت برای تحریم‌های اعمال شده بر آن در پی جنگ اوکراین، عقب نشینی کرده است.

دولت آمریکا و چند کشور اروپایی در پی حمله روسیه به اوکراین، تحریم‌های گسترده‌ای بر اشخاص ونهادهای روسی اعمال کردند. از این رو، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه به تازگی از واشنگتن خواست تا ضمانتی کتبی مبنی بر این ارائه دهد که تحریم‌های جدید علیه روسیه مانع همکاری اقتصادی-تجاری مسکو با تهران نخواهد شد. اگرچه او پس از دیدار با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در یک کنفرانس خبری تاکید کرد که خواسته‌های کرملین مانع احیای توافق هسته‌ای نخواهد شد.

اما از حدود ده روز پیش با مطرح شدن درخواست روسیه برای گرفتن ضمانت از آمریکا در خصوص مستثنی شدن مناسبات اقتصادی تهران-مسکو از تحریم پس از توافق احتمالی در وین، مقامات و رسانه‌های غرب تلاش کردند با توجه به تنفس اعلام شده در مذاکرات درخواست روسیه را به عنوان مانع اصلی در روند گفت‌وگوها القاء کند.

از سویی؛ به دلیل بروز برخی اختلافات در اظهارات «میخائیل اولیانوف» نماینده روس‌ها در مذاکرات وین با گفته‌های «سرگئی لاوروف» وزیر امورخارجه روسیه به ویژه در گفت‌وگوی تلفنی با «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان، خبر مربوط به قصد روسیه برای اخذ ضمانت ابعاد گسترده‌تری پیدا کرد.

بر همین اساس جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که آماده است تا نقطه نظرات روسیه را در این خصوص به تفصیل شنیده و مورد بررسی قرار دهد.

در این میان آمریکایی‌ها که به دلیل ناتوانی و بی‌ارادگی در اتخاذ تصمیم سیاسی به مهمترین مانع اتمام مذاکرات و دستیابی به توافق قوی در وین تبدیل شده‌اند، با بزرگ‌نمایی این موضوع تلاش کردند زمین بازی رسانه‌ای را تغییر داده و بی‌عملی خود را به این بهانه مخفی کنند.

این مسئله گرچه با همراهی رسانه‌های معاند جمهوری اسلامی و برخی جریان‌های داخلی جوی منفی را در داخل کشور ایجاد کرد، اما به دلیل تفاوت ماهوی رویکرد دولت سیزدهم در مواجهه با مسائل دیپلماتیک و حوزه سیاست خارجی که مبتنی بر متوازن‌سازی روابط با کشورهای مختلف است عملا به فرصتی برای ایفای نقش فعال تهران تبدیل شد.

اکنون روزنامه انگلیسی ایندیپندنت به نقل از یکی از طرف‌های عالی رتبه حاضر در مذاکرات وین گزارش داد که حصول وافق در خصوص برنامه هسته‌ای ایران احتمالاً ظرف ۴۸ ساعت امکانپذیر خواهد بود.

ایندیپندنت افزود: احیای توافق هسته‌ای 2015 مسیر را برای پایان تحریم‌های ایران هموار می‌کند و اجازه افزایش صادرات نفت این کشور به غرب را که به دنبال متوقف کردن وابستگی‌شان به فرآورده‌های انرژی روسیه هستند، فراهم می‌کند.

به نوشته این روزنامه انگلیسی، باتوجه به آزادی نازنین زاغری شهروند دو تابعیتی ایران –بریتانیایی طی روزها گذشته پس از شش سال حبس، حصول توافق در وین گامی دیگر در عادی سازی روابط تهران با جامعه بین‌المللی خواهد بود.

سایمون کاونی وزیر امورخارجه ایرلند که کشورش به‌عنوان تسهیل‌کننده شورای امنیت سازمان ملل در مذاکرات وین عمل می‌کند، گفته است که سیگنال‌ها برای توافق در آخر هفته (روزهای شنبه، یک‌شنبه و دوشنبه) خوب است.

وی همچنین گفته است، تردیدی وجود ندارد که توافق به تجدید صادرات نفت از ایران، کاهش فشارهای صعودی قیمت انرژی در غرب منجر خواهد شد.

وزیر امورخارجه ایرلند به شبکه بی‌بی‌سی گفت: ما به امضای یک توافق بسیار نزدیک شده‌ایم. در واقع، برخی می‌گویند که به طور بالقوه چشم اندازی برای حصول یک توافق در این آخر هفته وجود دارد.

وی تصریح کرد: بدون تردید سایر کشورهای قاره اروپا، به‌ویژه در غرب اروپا ‌اکنون در حال دور شدن از وابستگی به نفت و گاز و ذغال روسیه هستند. ایران باتوجه به اینکه یک بازیگر بزرگ در بازار بوده است با حذف تحریم‌ها به بازار بازمی‌گردد و چشم‌انداز بسیار جذابی در خصوص کاهش فشار قیمت نفت وجود دارد.

کاونی افزود: این به معنی بازگشت موثر یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت به بازار و تامین نفت برای آمریکا و سایرین است. من فکر می‌کنم که این، انگیزه‌ای برای تلاش به منظور دست یافتن به یک معامله است.

با این حال، این مقام ایرلندی در ادامه گفت که هیچ قطعیتی درخصوص رسیدن به توافق در اوایل هفته (جاری میلادی) وجود ندارد و افزود: اما مطمئناً در حال حاضر این امکان وجود دارد. این توافق واقعاً دو یا سه هفته پیش انجام شد و ما از جانب اتحادیه اروپا، از متن توافق برای دو تا سه هفته گذشته خوشحال بودیم. مسئله، تلاش برای رسیدن سایر اعضای برجام به هدف‌هایشان است.